Κατατέθηκε στη Βουλή η ρύθμιση του υπουργείου Οικονομικών με τις βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό και αναμένεται να ψηφιστεί εντός ημέρας.
Μια σημαντική αλλαγή που έρχεται με την ρύθμιση αυτή είναι ότι για πρώτη φορά οι τράπεζες και οι διαχειριστές δανείων θα πρέπει αιτιολογούν δημοσίως τους λόγους για τους οποίους απέρριψαν τις ρυθμίσεις που παράγει αυτόματα η πλατφόρμα του Εξωδικαστικού. Στην ουσία τίθεται γενικοί κανόνες απόρριψης που θα είναι γνωστοί σε όλους εκ των προτέρων, ενώ στην περίπτωση απόρριψης, θα πρέπει ο φορέας (τράπεζες ή εταιρία διαχείρισης) να αιτιολογήσει τους λόγους αυτής και να ανεβάσει το σχετικό έγγραφο στην πλατφόρμα.
Στην τροπολογία επίσης μεταξύ των άλλων προβλέπεται ότι εφόσον ο δανειολήπτης έχει ή αποκτήσει την οικονομική δυνατότητα και θέλει, θα μπορεί να αποπληρώνει το υπόλοιπο της ρύθμισης χωρίς να υποχρεούται στην καταβολή των τόκων που υπολείπονται.
Παράλληλα και με βάση την τροπολογία αυξάνεται ο αριθμός εκείνων που δυνητικά θα έχουν την δυνατότητα υπαγωγής στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, καθώς παύει υφίσταται η πρόβλεψη, σύμφωνα με την οποία για να υπαχθεί κάποιος σε αυτή θα πρέπει να έχει τουλάχιστον το 90% της συνολικής οφειλής σε έναν φορέα και αυτές να υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ.
Στο εξής οι οφειλές μπορούν να υπάγονται στον Εξωδικαστικό εφόσον το ποσό υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ, ακόμη και αν αυτές είναι μόνο σε ένα φορέα. Στις οφειλές αυτές πλέον θα περιλαμβάνονται και εκείνες υπέρ τρίτων, όπως για παράδειγμα οι οφειλές στους Δήμους.
Επίσης μειώνεται σημαντικά το επιτόκιο και στο εξής θα είναι σταθερό στο 3%, ενώ σήμερα ήταν κοντά στο 7,6% (Euribor συν 5 μονάδες).
Βασική επιδίωξη της ρύθμισης είναι «να γίνεται συνειδητή διαχείριση των αιτήσεων, ενώ, η τυχόν άρνηση των χρηματοδοτικών φορέων σε πρόταση ρύθμισης θα τεκμηριώνεται από πλήρως αιτιολογημένες συνθήκες που αφορούν στον εκάστοτε οφειλέτη», όπως έχει δηλώσει πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
Τα βασικότερα σημεία της τροπολογίας
Οι κυριότερες ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στην τροπολογία είναι:
- Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Αν πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας (ως προς την αξία των σχετικών απαιτήσεων) των συμμετεχόντων πιστωτών που είναι χρηματοδοτικοί φορείς και τουλάχιστον του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης (που δύναται να συναφθεί και ως πολλαπλές διμερείς συμφωνίες με ταυτόσημο περιεχόμενο).
- Οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, καθώς και ο οφειλέτης, αιτιολογούν την καθ’ οιονδήποτε τρόπο μη συναίνεσή τους σε πρόταση ρύθμισης που προέκυψε από το υπολογιστικό εργαλείο της Πλατφόρμας.
- Πλέον όμως, και ο οφειλέτης επιλέγει την αιτιολογία μη συναίνεσής του σε πρόταση ρύθμισης από τους αναρτημένους στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ή συμπληρώνει την αιτιολογία, προκειμένου να απορρίψει την πρόταση ρύθμισης.
- Τεκμαίρεται η συναίνεση στην προτεινόμενη ρύθμιση, κάθε πιστωτή που είναι χρηματοδοτικός φορέας (τράπεζα, διαχειριστή δανείου ή fund κλπ) για τον οποίον προκύπτει μηδενικό ποσό ανάκτησης, σύμφωνα με την αρχή της μη χειροτέρευσης, από το υπολογιστικό εργαλείο του Εξωδικαστικού. Τίθεται όμως ως όρος ότι «διασφαλίζεται για τον πιστωτή καταβολή ποσού που δεν υπολείπεται του ελάχιστου ποσού ανάκτησης οφειλής». Στην περίπτωση αυτή πάντως, όπου η συναίνεση του Πιστωτή τεκμαίρεται, δεν υπογράφει τη σύμβαση αναδιάρθρωσης, αλλά θεωρείται «καταλαμβανόμενος πιστωτής» και παύουν τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης σε βάρος του οφειλέτη.
- Παρέχεται η δυνατότητα υποβολής αίτησης και σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που δεν επιδιώκουν οικονομικό σκοπό αλλά ασκούν οικονομική δραστηριότητα.
- Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών και η Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, εντός 15 ημερών από την έναρξη ισχύος της παρούσας διάταξης, υποχρεούνται να αποστείλουν στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) επιστολή, με την οποία προσδιορίζουν τους λόγους μη συναίνεσης σε πρόταση ρύθμισης, οι οποίοι αναρτώνται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα από την ΕΓΔΙΧ. Οι χρηματοδοτικοί φορείς μπορούν να μεταβάλλουν τους λόγους μη συναίνεσης, όποτε αυτό είναι αναγκαίο. Οι εκάστοτε νέοι λόγοι μη συναίνεσης γνωστοποιούνται στην ΕΓΔΙΧ με επιστολή των ανωτέρω, αναρτώνται από αυτή στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και ισχύουν μετά την παρέλευση 5 ημερών από την ως άνω γνωστοποίηση.
- Εντάσσονται και οφειλές υπέρ τρίτων, που έχουν βεβαιωθεί στην ΑΑΔΕ. Παρέχεται δυνατότητα υπαγωγής οφειλών που προέρχονται από επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια φυσικών προσώπων που έχουν καταχωρισθεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της Φορολογικής Διοίκησης πριν την 1η Φεβρουάριου 2023. Τίθεται προθεσμία 2 μηνών από τη θέση σε ισχύ των υπό ψήφιση διατάξεων, για τη δυνατότητα υποβολής νέας αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών υπέρ τρίτων για τις οριζόμενες κατηγορίες οφειλετών.
- Προβλέπεται, σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης της σύμβασης αναδιάρθρωσης, η χορήγηση έκπτωσης στο σύνολο των τόκων καταβολής που έχουν υπολογιστεί και αντιστοιχούν στον υπολειπόμενο αριθμό δόσεων της ρύθμισης.
- Tο επιτόκιο της ρύθμισης οφειλών μέσω εξωδικαστικού στην Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία θα έχει πλέον σταθερό επιτόκιο 3%, αντί για το κυμαινόμενο που είναι σήμερα και Euribor συν 5 ποσοστιαίες μονάδες, που σήμερα είναι περίπου 7,6%.
- Επιτρέπεται, υπό όρους, η δυνατότητα εξαίρεσης ενήμερης ή ήδη ρυθμισμένης και ενήμερης οφειλής κατά την υποβολή αίτησης οφειλέτη για εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών του. Πρέπει να μην είναι 15% μεγαλύτερη από την δόση που προτείνει η πλατφόρμα του εξωδικαστικού.
- Παρέχεται η δυνατότητα για ένταξη στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του εξωδικαστικού, για όλους εκείνους που έχουν συνολικές οφειλές πάνω από 10.000 ευρώ, ακόμη και στην περίπτωση που αυτή είναι σε έναν και μοναδικό φορέα (π.χ. τράπεζα ή στο δημόσιο).
Οι 11 αλλαγές στον εξωδικαστικό
Έντεκα σημαντικές βελτιώσεις επέρχονται με τις προτεινόμενες διατάξεις του υπουργείου Οικονομικών στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.
Όπως είπε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας στην Ολομέλεια της Βουλής αυτές είναι οι εξής:
1. Υποχρεωτικότητα στην αιτιολόγηση της απόρριψης πρότασης ρύθμισης
Τόσο οι πιστωτές όσο και οι οφειλέτες υποχρεούνται να αναρτούν στην πλατφόρμα τους λόγους της απόρριψης της πρότασης που παράγει αυτόματα ο αλγόριθμος.
Με τον τρόπο αυτό, θα γίνεται συνειδητή διαχείριση των αιτήσεων, ενώ, η τυχόν άρνηση των χρηματοδοτικών φορέων σε πρόταση ρύθμισης θα τεκμηριώνεται από πλήρως αιτιολογημένες συνθήκες που αφορούν στον εκάστοτε οφειλέτη.
2. Δυνατότητα ένταξης μοναδικών οφειλών
Καταργείται ο περιορισμός του ποσοστού 90% ανά πιστωτή, δίνοντας τη δυνατότητα και σε οφειλέτες με μια και μόνη οφειλή άνω των 10.000 ευρώ προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, όπως είναι τα νοικοκυριά με ένα στεγαστικό δάνειο, να ρυθμίσουν την οφειλή τους και να διασώσουν την περιουσία τους.
3. Δυνατότητα διατήρησης των ενήμερων ή ήδη ρυθμισμένων οφειλών στη πρόταση ρύθμισης που του προτείνεται, εφόσον το επιθυμεί ο οφειλέτης, υπό προϋποθέσεις.
4. Δυνατότητα ένταξης και σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που δεν επιδιώκουν οικονομικό σκοπό αλλά ασκούν οικονομική δραστηριότητα (νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα), προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές τους.
5. Δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών υπέρ τρίτων (όπως είναι οι οφειλές σε δήμους κ.λπ), που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση.
6. Συναίνεση των μικροπιστωτών στην πρόταση ρύθμισης, όταν δεν έχουν καμία εξασφάλιση, υπό προϋποθέσεις.
7. Τροποποίηση διαδικασίας διαμεσολάβησης με τους χρηματοδοτικούς φορείς προς όφελος του οφειλέτη.
8. Διαγραφή σε ποσοστό 100% των τόκων της ρύθμισης που αντιστοιχούν στις μελλοντικές δόσεις για το Δημόσιο, σε περίπτωση προεξόφλησης αυτών. (Σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης, με καταβολή από τον οφειλέτη ή συμψηφισμό ή από απόδοση κατασχέσεων ή από παρακράτηση, χορηγείται έκπτωση στο σύνολο των ανεξόφλητων τόκων καταβολής που έχουν υπολογιστεί και, σύμφωνα με το υπολογιστικό εργαλείο του άρθρου 71, αντιστοιχούν στις δόσεις της ρύθμισης που προεξοφλούνται.)
9. Μείωση του επιτοκίου ρύθμισης οφειλών, και μετατροπή του από κυμαινόμενο σε σταθερό, με Κοινή Υπουργική Απόφαση, της οποίας η υπογραφή έχει δρομολογηθεί, κατ’ εξουσιοδότηση του νόμου.
Πλέον, το νέο επιτόκιο της ρύθμισης των οφειλών προς το Δημόσιο διαμορφώνεται σε 3% σταθερό, από Euribor συν 5 ποσοστιαίες μονάδες που ήταν μέχρι σήμερα.
Μάλιστα, τόσο η κατάργηση της ποινής προεξόφλησης όσο και η μείωση του επιτοκίου, καταλαμβάνουν για το μέλλον και τις ήδη επιτευχθείσες ρυθμίσεις μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.
10. Δυνατότητα λήψης, μέσω της πλατφόρμας, βεβαίωσης οφειλών προς τους χρηματοδοτικούς φορείς και το Δημόσιο για κάθε νόμιμη χρήση.
(Μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του παρόντος, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο δύναται να αιτηθεί τη χορήγηση της βεβαίωσης για τις χρηματικές οφειλές του προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, για κάθε νόμιμη χρήση. Η βεβαίωση εκδίδεται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα. Με την αίτηση παρέχεται από τον αιτούντα άδεια για την άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων του άρθρου 1 του ν.δ. 1059/1971 (Α’ 270) και του φορολογικού απορρήτου του άρθρου 17 του ν. 4987/2022)
11. Διευκρίνιση, με ξεκάθαρο πλέον τρόπο, τι θεωρείται οριστική υποβολή αιτήματος στον εξωδικαστικό μηχανισμό, που αποτελεί και την απαραίτητη προϋπόθεση για προστασία του οφειλέτη
« Μέσα από τις ανωτέρω βελτιώσεις αναμένουμε:
- πραγματοποίηση μεγαλύτερου όγκου βιώσιμων ρυθμίσεων με ευνοϊκούς όρους και μακροπρόθεσμο ορίζοντα,
- αύξηση της εγκρισιμότητας από την πλευρά των πιστωτών στις προτάσεις ρύθμισης οφειλών που παράγει ο αλγόριθμος,
- μεγαλύτερη θωράκιση των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών από τα αναγκαστικά μέτρα εκτέλεσης,
- μεγαλύτερη ευελιξία από την πλευρά των οφειλετών να ρυθμίζουν τις οφειλές τους, διατηρώντας ταυτόχρονα και υφιστάμενες ευνοϊκές ρυθμίσεις για μέρος των οφειλών τους που είχαν συνάψει κατά το παρελθόν, και
- μεγαλύτερη διαφάνεια σε όλα τα στάδια ρύθμισης των οφειλών.
Το αποτέλεσμα όλης αυτής της προσπάθειας και των συντονισμένων δράσεων που έχουμε αναλάβει ως Κυβέρνηση, είναι η καλύτερη δυνατή διαχείριση και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος του ιδιωτικού χρέους.
Πρόβλημα που το αντιμετωπίζουμε δυναμικά, χωρίς να το κρύβουμε «κάτω από το χαλί» μεταθέτοντάς το στις επόμενες γενιές.
Πρόβλημα που το αντιμετωπίζουμε υιοθετώντας σοβαρές, υπεύθυνες, οριστικές και βιώσιμες λύσεις» συμπλήρωσε ο κ. Σταϊκούρας.
Γιατί ο εξωδικαστικός μηχανισμός είναι επιτυχημένο εργαλείο
Ο Χρήστος Σταϊκούρας εξήγησε τον λόγο για το οποίο ο εξωδικαστικός μηχανισμός είναι το πιο επιτυχημένο εργαλείο ρύθμισης οφειλών των τελευταίων 12 ετών.
«Είναι ένας μηχανισμός που αποδεικνύεται το πιο επιτυχημένο εργαλείο ρύθμισης οφειλών των τελευταίων 12 ετών, μεταξύ αυτών που θέσπισαν διαδοχικές Κυβερνήσεις” σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα ο οποίος συνέχισε λέγοντας:
“Συγκεκριμένα, μέχρι χθες, 3.755 οφειλέτες είχαν ρυθμίσει οφειλές προς το Δημόσιο και χρηματοδοτικούς φορείς, συνολικού ύψους 1,22 δισ. ευρώ. Αξιοσημείωτο ότι ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά 124 δανειολήπτες μέσα σε μόλις 6 ημέρες. Επίσης, το ποσοστό εγκρισιμότητας των αιτήσεων έχει ανέλθει στο 70%, με αυξητική τάση. Συγκριτικά, στον προηγούμενο εξωδικαστικό μηχανισμό της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, μόλις 2.200 οφειλέτες ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ρύθμισης οφειλών. Όμως, παρά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων μηνών, δεν είμαστε ακόμη εκεί που επιθυμούμε. Κυρίως οι διαχειριστές δανείων, αλλά και οι τράπεζες, πρέπει να εργαστούν πιο σκληρά και αποτελεσματικά, να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και τις προτάσεις ρυθμίσεων προς τους πολίτες. Εμείς ως Κυβέρνηση επιδιώκουμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα του εξωδικαστικού μηχανισμού» τόνισε.
Πώς θα προστατέψετε την περιουσία σας από τον πλειστηριασμό
Για το θέμα του εξωδικαστικού μίλησε και η φοροτεχνικός, Αθανασία Στολάκη στην ΕΡΤ1. «Όσον αφορά στην προστασία του οφειλέτη και της προστασίας της περιουσίας του οφειλέτη από τους πλειστηριασμούς, αυτή αρχίζει με την οριστική υποβολή της αίτησης στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού. Ο πολίτης θα έχει τη δυνατότητα μέσα από την πλατφόρμα να εκδώσει τη βεβαίωση οφειλών. Ενώ θα υπάρχει και η δυνατότητα διαγραφής εκκρεμών αιτήσεων όταν παρέλθει το χρονικό διάστημα των 90 ημερών. Επίσης θα ενταχθούν στον εξωδικαστικό και οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί. Δηλαδή νομικά πρόσωπα ναι μεν δεν επιδιώκουν οικονομικό σκοπό έχουν όμως οικονομική δραστηριότητα».