«Διέξοδο» στις 240 δόσεις και τον εξωδικαστικό μηχανισμό βρίσκουν χιλιάδες οφειλέτες του Δημοσίου και των τραπεζών, την ίδια ώρα που οι ρυθμίσεις των 36, 72 και 120 δόσεων έχουν… «φρενάρει» για τα καλά: Με φόντο τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των ευρω-επιτοκίων που φέρνουν κοντά στα πρόθυρα… νευρικής κρίσης όσους επιχειρηματίες έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με funds και Εφορίες, ολοένα και περισσότεροι στρέφονται στην λύση των 240 δόσεων για να τακτοποιήσουν τα χρέη τους.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Κάτι ανάλογο ισχύει και με τα νοικοκυριά που δέχονται σφοδρές πιέσεις από τους χιλιάδες αναρτημένους πλειστηριασμούς. Είναι ενδεικτικά τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών που δείχνουν πως τον μήνα Ιούνιο του 2023 πραγματοποιήθηκαν 823 νέες επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών και 2.389 οριστικές υποβολές αιτήσεων.
Ρυθμίσεις χρεών 2,3 δισ. ευρώ
Σύμφωνα με το enikonomia.gr, συνολικά, μέχρι το τέλος Ιουνίου του 2023 έχουν πραγματοποιηθεί 6.254 επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών οι οποίες αντιστοιχούν σε 2,33 δισ. ευρώ αρχικών οφειλών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και το στοιχείο της διατήρησης του ποσοστού εγκρισιμότητας των ρυθμίσεων από τους χρηματοδοτικούς φορείς σε υψηλό επίπεδο, το οποίο κυμάνθηκε στο 78%.
Όλα συγκλίνουν στο ότι τράπεζες και Εταιρείες Διαχείρισης έχουν αρχίσει να «διευκολύνουν» τους δανειολήπτες αποδεχόμενες τα αιτήματά τους είτε για ένταξη στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, είτε για διμερείς συμφωνίες.
Βεβαίως, σε αυτό συμβάλλουν και οι παρεμβάσεις που έγιναν στον «πυρήνα» των προβλέψεων του εξωδικαστικού, οι οποίες «άνοιξαν» τον δρόμο σε περισσότερους οφειλέτες για να ενταχθούν στις ρυθμίσεις χρεών έως και σε 240 δόσεις.
Πώς άνοιξε ο δρόμος για ρυθμίσεις χρεών έως και 240 δόσεις
Σε αυτό το πλαίσιο και προκειμένου να ενημερωθούν πληρέστερα οι ενδιαφερόμενοι, η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους εξέδωσε «οδηγό» που διευκρινίζει –μεταξύ άλλων- ότι τα χρέη σε Δήμους, αλλά και προς τον ΕΟΠΥΥ, πέραν εκείνων σε Εφορία, Τράπεζες και Ασφαλιστικά Ταμεία, είναι εφικτό να ενταχθούν στον εξωδικαστικό Μηχανισμό και να ρυθμιστούν σε έως 240 δόσεις.
Γίνεται ξεκάθαρο ακόμη ότι στις περιπτώσεις χρεών σε Τράπεζες και οι δύο πλευρές θα πρέπει να αιτιολογούν την καθ’ οιονδήποτε τρόπο μη συναίνεσή τους σε πρόταση ρύθμισης που προέκυψε από τον «Μηχανισμό». Στο αναλυτικό κείμενο ερωτήσεων και απαντήσεων, της Ειδικής Γραμματείας επισημαίνεται επίσης ότι μπορεί να εξαιρεθεί από τη ρύθμιση οφειλών ένα ήδη ρυθμισμένο δάνειο, ενώ περιγράφονται και οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί για τις περιπτώσεις που οι οφειλέτες επιθυμούν να ρυθμίσουν χρέη σε τρίτους, δηλαδή εκτός των οφειλών σε χρηματοδοτικούς φορείς, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία.
Η διαδικασία για την εξασφάλιση των 240 δόσεων
Συγκεκριμένα, σε ερώτηση ενδιαφερόμενου για το αν η ρύθμιση με τον Εξωδικαστικό πρέπει να καλύψει όλες τις οφειλές, ή αν μπορεί να γίνει εν μέρει και ως προς κάποιους μόνο πιστωτές και ως προς κάποιες μόνο οφειλές η υπαγωγή στον Εξωδικαστικό, η ΕΓΔΙΧ εξηγεί τη δυνατότητα που δίνει ο νέος νόμος 5024/2023 για την εξαίρεση, υπό προϋποθέσεις, κάποιων από τις οφειλές.
Όπως αναφέρεται από την ΕΓΔΙΧ,
- Κατ΄ αρχάς, ο οφειλέτης δεν μπορεί να μην αιτηθεί τη ρύθμιση όλων των ληξιπρόθεσμων οφειλών του προς τράπεζες/servicers, Α.Α.Δ.Ε. και Φ.Κ.Α.. Μπορεί όμως πλέον, μετά τις τροποποιήσεις που επέφερε ο Ν. 5024/2023 (ΦΕΚ Α` 41/24.02.2023), να ζητήσει να διατηρηθεί στο ακέραιο ενήμερη ή ήδη ρυθμισμένη και ενήμερη οφειλή του προς χρηματοδοτικό φορέα και να ρυθμισθούν οι υπόλοιπες οφειλές του υπό προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, οι δόσεις του συνόλου των ενήμερων ή ρυθμισμένων και ενήμερων οφειλών του να μην αποκλίνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 15% από τη δόση που προκύπτει για αυτές από το υπολογιστικό εργαλείο του εξωδικαστικού μηχανισμού. Κατά τα λοιπά, η διαδικασία που ακολουθείται περιγράφεται στο άρθρο 14 «Υπογραφή και μορφές σύμβασης αναδιάρθρωσης», το οποίο τροποποιήθηκε με το άρθρο 40 παρ.2 του Ν. 5024/2023 (ΦΕΚ Α` 41/24.02.2023).
- Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Αν η πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας (ως προς την αξία των σχετικών απαιτήσεων) των συμμετεχόντων πιστωτών που είναι χρηματοδοτικοί φορείς και τουλάχιστον του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης (που δύναται να συναφθεί και ως πολλαπλές διμερείς συμφωνίες με ταυτόσημο περιεχόμενο).
- Πλέον, οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, καθώς και ο οφειλέτης, αιτιολογούν την καθ’ οιονδήποτε τρόπο μη συναίνεσή τους σε πρόταση ρύθμισης που προέκυψε από το υπολογιστικό εργαλείο. Η συναίνεση πιστωτή, που είναι χρηματοδοτικός φορέας, για τον οποίον προκύπτει μηδενικό ποσό ανάκτησης, σύμφωνα με την αρχή της μη χειροτέρευσης, από το υπολογιστικό εργαλείο, τεκμαίρεται, εφόσον το παραπάνω υπολογιστικό εργαλείο διασφαλίζει για τον πιστωτή την καταβολή ποσού που δεν υπολείπεται του προβλεπομένου ελάχιστου ποσού ανάκτησης οφειλής. Πιστωτής, η συναίνεση του οποίου τεκμαίρεται δεν υπογράφει τη σύμβαση αναδιάρθρωσης, αλλά θεωρείται καταλαμβανόμενος πιστωτής, ως προς τον οποίο επέρχονται τα αποτελέσματα του άρθρου 19 (σε σχέση με την αναγκαστική εκτέλεση).
- Ως προς τη συμμετοχή του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης σε πολυμερείς συμβάσεις αναδιάρθρωσης οφειλών, εφόσον επιτευχθεί έγκριση σύμβασης από τους χρηματοδοτικούς φορείς και τον οφειλέτη, κοινοποιείται προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, στον βαθμό που τους αφορά, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και η σύμβαση γίνεται αποδεκτή από το Δημόσιο ή το Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, κατά περίπτωση, εφόσον ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 21 του νόμου. Η συναίνεση του Δημοσίου ή των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, σε πολυμερείς συμβάσεις αναδιάρθρωσης, στις οποίες δεν έχει γίνει αποδεκτή η πρόταση αναδιάρθρωσης που προέκυψε από το υπολογιστικό εργαλείο τεκμαίρεται, υπό τις προϋποθέσεις και τους κανόνες της παρ. 4 του ιδίου άρθρου 21.
Υπό ποιες προϋποθέσεις ρυθμίζονται τα χρέη σε τρίτους
Σε ό,τι αφορά τα χρέη σε τρίτους, όπως οι δήμοι και ο ΕΟΠΥΥ, που προβλέπεται πλέον ότι μπορούν να ρυθμίζονται και με τον Εξωδικαστικό, διευκρινίζεται ότι απαραίτητη προϋπόθεση είναι αυτά να έχουν βεβαιωθεί από την εφορία. Ειδικότερα,
- Οφειλές προς τον ΕΟΠΥΥ που βεβαιώνονται και εισπράττονται μέσω της Α.Α.Δ.Ε. δύνανται να ρυθμίζονται με την αίτηση εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών, ως οφειλές υπέρ τρίτων, σύμφωνα με τις πρόσφατες τροποποιήσεις του Εξωδικαστικού. Εφαρμόζονται οι μεταβατικές διατάξεις αναφορικά με τη δυνατότητα υποβολής νέων αιτήσεων για τη ρύθμιση οφειλών υπέρ τρίτων εντός αποκλειστικής προθεσμίας 2 μηνών από την έναρξη ισχύος του ν. 5024/2023 (άρθρο 43 παρ. 2 του ν. 5024/23).
- Στις οφειλές προς Δήμους περιλαμβάνονται ακόμη και οφειλές μισθώματα. Όπως εξηγείται, οποιαδήποτε οφειλή προς Δήμους, η οποία βεβαιώνεται και εισπράττεται από τη φορολογική διοίκηση, μπορεί να ρυθμισθεί στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού. Σε περίπτωση που έχει ήδη επιτευχθεί σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών, εφαρμόζονται σχετικώς και οι μεταβατικές διατάξεις αναφορικά με τη δυνατότητα υποβολής νέων αιτήσεων για τη ρύθμιση οφειλών υπέρ τρίτων εντός αποκλειστικής προθεσμίας 2 μηνών από την έναρξη ισχύος του ν. 5024/2023 (άρθρο 43 παρ. 2 του ν. 5024/23).
- Στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό δεν υπάγονται οφειλές προς τη ΔΕΗ, δεδομένου ότι αυτές δεν εισπράττονται από την Α.Α.Δ.Ε.
- Δάνεια παλιννοστούντων μπορούν να ενταχθούν: Ως οφειλές προς το Δημόσιο, που ρυθμίζονται μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού νοούνται οι βεβαιωμένες απαιτήσεις του Δημοσίου, καθώς και οι βεβαιωμένες οφειλές υπέρ τρίτων πιστωτών, οι οποίες βεβαιώνονται και εισπράττονται από την Φορολογική Διοίκηση. Επομένως, εφόσον ένα δάνειο έχει συνομολογηθεί με παροχή εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου, όπως τα δάνεια για στεγαστική αποκατάσταση των παλιννοστούντων και αυτή έχει καταπέσει και το αντίστοιχο ποσό έχει βεβαιωθεί στην Εφορία στο Α.Φ.Μ. του αιτούντος, ο οφειλή αυτή εντάσσεται στην έννοια της οφειλής προς το Δημόσιο που δύναται να ρυθμισθεί μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού του ν. 4738/2020.