Μια ευκαιρία για ελληνοτουρκικό διάλογο χωρίς περισπασμούς, με την ελπίδα της επανέναρξης διαπραγματεύσεων και για το Κυπριακό μέσα στο 2020, ή έστω στις αρχές του 2021, έδωσαν οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε., υιοθετώντας κείμενο συμπερασμάτων το οποίο καλύπτει στον μέγιστο βαθμό τις ελληνικές θέσεις.
Ωστόσο, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις κυπριακές θέσεις, καθώς η Κύπρος αναγκάστηκε να συμβιβαστεί και να μη λάβει απόφαση καταγραφής πέντε ακόμα προσώπων και τριών οντοτήτων στον υφιστάμενο κατάλογο των κυρώσεων για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Οπως εξηγούν στη Realnews διπλωματικές πηγές τρίτων κρατών-μελών, η Κύπρος εδώ και τρεις εβδομάδες πίεζε αφόρητα για το συγκεκριμένο θέμα, το οποίο μπορεί να τίναζε στον αέρα όχι μόνο τις κυρώσεις για τη Λευκορωσία και το καθεστώς Λουκασένκο, αλλά και τον ίδιο τον ελληνοτουρκικό διάλογο – ο οποίος έκλεισε μετά από τιτάνιες προσπάθειες της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ, του ύπατου εκπροσώπου Ζοζέπ Μπορέλ και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία μίλησε με τον Ταγίπ Ερντογάν και του έδωσε μια ρεαλιστική προοπτική για τη λεγόμενη θετική ατζέντα – την οποία η Τουρκία χρειάζεται για να σώσει στο μέλλον την οικονομία της. Συνεπώς, στη Σύνοδο Κορυφής, το βάρος της επίτευξης του συμβιβασμού με την Κύπρο και τον Νίκο Αναστασιάδη έπεσε στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο Ελληνας πρωθυπουργός, προτάσσοντας την επιδίωξη του μέγιστου οφέλους από τα συμπεράσματα, κατάφερε να φέρει ένα αποτέλεσμα που ικανοποιούσε τη Λευκωσία ως ένα βαθμό (και την Ελλάδα στον μέγιστο). Η αναφορά στην επαναξιολόγηση τον Δεκέμβριο είναι η πρώτη ρητή καταγραφή χρονοδιαγράμματος-τελεσιγράφου προς την Τουρκία, αποκλειστικά για το θέμα των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, καθώς το προηγούμενο τελεσίγραφο είχε -και σωστά- προτεραιότητα την Ελλάδα και την αποτροπή πολεμικής σύρραξης.
Θολό παραμένει το τοπίο σε σχέση με την επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, καθώς οι πρώτες επίσημες αντιδράσεις από την Αγκυρα, μετά τις αποφάσεις που έλαβε η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε., αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Αν και η έννοια «κυρώσεις» μόνο ως υπαινιγμός υπήρχε στο κείμενο των συμπερασμάτων των «27», οι Τούρκοι βρήκαν αρκετούς λόγους ώστε να εκφράσουν τη δυσφορία τους για την απόφαση και επιτέθηκαν εκ νέου στην Ε.Ε., κατηγορώντας την ότι υποκύπτει στις πιέσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας, ενώ προχώρησαν και σε νέες προκλήσεις, με NAVTEX που δεσμεύουν περιοχές ανοιχτά της Κρήτης και του Καστελλόριζου για ασκήσεις του πολεμικού τους ναυτικού. Σύμφωνα με πληροφορίες από διπλωματικές πηγές, παρά την ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών την προπερασμένη εβδομάδα ότι ο 61ος γύρος των διερευνητικών επαφών θα διεξαχθεί «προσεχώς», προέκυψε το ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν ήθελε σε καμία περίπτωση τη λέξη «κυρώσεις» στο κείμενο της Συνόδου και, μάλιστα, το έθεσε στην Αγκελα Μέρκελ ως όρο για την επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών. Η καγκελάριος κατάφερε να το επιβάλει αυτό, όπως και να παραπέμψει την όποια νέα συζήτηση για την Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, κάτι που δίνει στην υπόθεση της επανεκκίνησης ένα χρονικό παράθυρο δύο μηνών. Διπλωματικές πηγές, πάντως, εκτιμούν ότι οι τουρκικές «κόνξες» θα τερματιστούν μάλλον σύντομα, ότι στις αρχές της εβδομάδας ο σύμβουλος του Τούρκου Προέδρου, Ιμπραήμ Καλίν, θα επικοινωνήσει ξανά με τη διπλωματική σύμβουλο του πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή και ότι έως τα μέσα Οκτωβρίου ο πρέσβης επί τιμή Παύλος Αποστολίδης και η τριμερής ελληνική αποστολή θα βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη για να ξεκινήσει ο διάλογος.
Διαβάστε αναλυτικά το δημοσίευμα της Realnews
