Το Σκανδιναβικό «χρωματιστό» νερό
Στις Νορδικές χώρες – Νορβηγία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία – έχει παρατηρηθεί από πολύ παλιά, πως το χρώμα των επιφανειακών υδάτων (ποταμών, ρευμάτων και λιμνών) δεν είναι πάντα διαυγές αλλά πολλές φορές ποικίλλει από κίτρινο σε καφέ.
Οι κάτοικοι αυτών των χωρών χρησιμοποιούν ως πόσιμο, το νερό των λιμνών και των ρευμάτων. Στη Σουηδία για παράδειγμα, το 50% του πληθυσμού χρησιμοποιεί το επιφανειακό νερό, 25% το χρησιμοποιεί αφού το φιλτράρει με τεχνητά μέσα και μόνο το 25% χρησιμοποιεί, ως πόσιμο, το νερό που προέρχεται από υπόγεια πηγάδια. Το επιφανειακό νερό – σε αντίθεση με το υπόγειο – περιέχει μεγάλη ποικιλία οργανικών ουσιών. Η οργανική ύλη που υπάρχει στα επιφανειακά νερά προέρχεται από το έδαφος. Αυτές οι οργανικές ουσίες χρωματίζουν το νερό σε αποχρώσεις από κίτρινο ως καφέ. Η έγχρωμη οργανική ύλη λέγεται “χούμος” ή επιστημονικά “υδρόβιες χουμικές ουσίες” και από τα παλιά χρόνια δημιουργούσε προβλήματα στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας πόσιμου ύδατος των Νορδικών χωρών.
Οι υδρόβιες χουμικές ουσίες είναι συνήθως χρώματος καφέ και τις έχει αποπλύνει το νερό από το έδαφος. Το χρώμα των χουμικών ουσιών ποικίλλει από κίτρινο σε καφέ και προκαλείται από μεγάλες και πολύπλοκες οργανικές ενώσεις οι οποίες προέρχονται από την αποσύνθεση φυτών και ζώων. Σε κάποιο βαθμό το χρώμα μπορεί να προέρχεται και από εκκρίσεις μικροοργανισμών, φυτών ή ζώων. Ο Χούμος επηρεάζει την τοξικότητα των βαρέων μετάλλων και των οργανικών ρύπων καθώς σχηματίζει σύμπλοκα με πολλές τοξικές ουσίες. Επίσης επηρεάζει την οξύτητα των επιφανειακών νερών καθώς πολλά νερά είναι φυσικώς όξινα (pH<6) εξ’ αιτίας της ύπαρξης χουμικών οξέων.
Το 1995 σε μετρήσεις που έγιναν για την περιεκτικότητα σε χούμο των Νορδικών χωρών μετρήθηκαν οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις σε νερά της Νοτιοανατολικής Σουηδίας και σε νερά της Φινλανδίας. Σε πολλές περιπτώσεις το χρώμα του νερού είχε το χρώμα του καφέ. Η διαβάθμιση του χρώματος από κίτρινο σε καφέ οφείλεται στον διαφορετικό τρόπο εξαγωγής του χούμου από το έδαφος εξ’ αιτίας διαφοροποιήσεων στο κλίμα, στον τύπο του εδάφους και της βλάστησης. Μεγάλο ρόλο σ’ αυτές τις χρωματικές διαβαθμίσεις παίζουν και εσωτερικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στα υδάτινα ρεύματα όπως η καθίζηση, η φωτο-οξείδωση κ.α. Υψηλή συγκέντρωση χούμου παρατηρούμε στο νερό που προέρχεται από δασικές περιοχές με λίγες λίμνες και χαμηλή συγκέντρωση παρατηρούμε σε περιοχές με αραιή βλάστηση και μεγάλες λίμνες. Στον παρακάτω χάρτη οι σκιασμένες περιοχές παρουσίασαν σημαντική αύξηση συγκεντρώσεων χούμου από το 1990 μέχρι το 1999, σε δείγμα 344 λιμνών.
ΠΗΓΗ:propagator.gr
