Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος παρουσιάστηκε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος, αναπτύσσεται σε 4 άξονες:Άξονας 1ος: Προαγωγή Υγείας και Πρόληψη για να αποτραπεί η έναρξη του καπνίσματος ειδικά σε νέους από 15 ετών και άνω. Αφορά σε ολοκληρωμένες παρεμβάσεις Προαγωγής Υγείας και Πρόληψης με στόχο τη διαμόρφωση και την καθιέρωση της αντικαπνιστικής κουλτούρας. Εστιάζει σε μέτρα πρόληψης κατά του καπνίσματος με τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα, ορισμένα από τα οποία αφορούν σε εκστρατεία ενημέρωσης με στόχο τους γονείς και τις εγκύους, επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, για σύγχρονες και τεκμηριωμένες στρατηγικές πρόληψης του καπνίσματος, δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για τους κινδύνους του καπνίσματος και ένταξή του στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Δημοτικού και του Γυμνασίου, ανάδειξη της φυσικής δραστηριότητας και κατ’ επέκταση του αθλητισμού, ως σύγχρονου τρόπου ζωής και πολιτική επιβραβεύσεων και διακρίσεων καινοτόμων αντικαπνιστικών δράσεων στην κοινότητα.
Άξονας 2ος: Προστασία των μη-καπνιστών από το παθητικό κάπνισμα, με στόχο τον περιορισμό των επιπτώσεων στον γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα στα παιδιά καθώς και στην καθιέρωση κουλτούρας σεβασμού προς τους μη-καπνιστές. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν κυρίως στη βελτίωση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, την πλήρη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, σύστημα υποστήριξης δικαιωμάτων μη-καπνιστών και δημιουργία μητρώου εθελοντικών οργανώσεων.
Άξονας 3ος: Υποστήριξη στη διακοπή καπνίσματος. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν στην υποστήριξη της διακοπής καπνίσματος, με στόχο την μείωση του αριθμού των καπνιστών. Οι δράσεις αυτές ουσιαστικά προσφέρουν ένα δίκτυ προστασίας για τους καπνιστές, που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα και περιλαμβάνουν δημιουργία Χάρτη Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, πιστοποίηση αυτών, καθώς και δημιουργία πλατφόρμας και γραμμής επικοινωνίας για την υποστήριξη διακοπής του καπνίσματος.
Άξονας 4ος: Έλεγχος και ρύθμιση θεμάτων που αφορούν νέα προϊόντα καπνού. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν στην ανάπτυξη ενός νέου ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου ελέγχου και παρακολούθησης των νέων προϊόντων καπνού.
Οι διατάξεις του Ν. 4633/2019, που ψηφίσθηκε από το Κοινοβούλιο στις 16/10/2019 απαλείφουν τις εξαιρέσεις και τα «παραθυράκια», απλοποιούν τους κανόνες και διευκολύνουν τον αποτελεσματικό έλεγχο των παραβάσεων. Οι βασικές αλλαγές συνοψίζονται στα ακόλουθα:
1.Πού δεν επιτρέπεται το Κάπνισμα:
- Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε κλειστό δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο, στον οποίο παρέχεται εργασία.
- Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) στο εσωτερικό ΟΛΩΝ των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος. Επιτρέπεται μόνο στους εξωτερικούς χώρους. Ως εξωτερικοί χώροι θεωρούνται όσοι είναι περιμετρικά ανοικτοί σε δύο πλευρές τουλάχιστον και δεν είναι στεγασμένοι.
- Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε ΟΛΑ τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
- Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) στα ΙΧ και ΔΧ οχήματα, που επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών.
- Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε Νυκτερινά Κέντρα, Κέντρα Διασκέδασης, Καζίνο, Καταστήματα Τυχερών Παιγνίων (καταργήσαμε τις αντισυνταγματικές εξαιρέσεις που υπήρχαν).
- Τέλος, δεν επιτρέπεται το κάπνισμα σε παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, ιδρύματα Α’ βάθμιας, Β’ βάθμιας και Γ’ βάθμιας εκπαίδευσης, σε κλειστούς και υπαίθριους χώρους άθλησης και διασκέδασης ανηλίκων, αθλοπαιδιών, παιδότοπους, παιδικές χαρές, θεματικά πάρκα κλπ , καθώς και σε οποιοδήποτε άλλο ανοικτό χώρο όταν υπάρχουν ανήλικοι (θεσπίσαμε τη διάταξη με το Ν4633/2019)
2. Ποιες οι Αρχές και οι Ελεγκτικοί Μηχανισμοί:
- Εποπτεία: Υπουργείο Υγείας, Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας
- Όργανα Ελέγχου:
- Ελληνική Αστυνομία
- Επόπτες Δημόσιας Υγείας Περιφερειών
- Δημοτική Αστυνομία
- Λιμενικό Σώμα
- Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ)
- Ελεγκτές του ΕΟΤ
- Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.)
- Μεικτά κλιμάκια των παραπάνω.
3.Ποιες οι νέες κυρώσεις και τα πρόστιμα, που προβλέπονται από τη νέα ΚΥΑ:
- Φυσικά πρόσωπα:
- 200€ για όσους καπνίζουν σε υπαίθριους χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ψυχαγωγίας και συγκέντρωσης ανηλίκων
- 200€ για όσους καπνίζουν σε κλειστούς χώρους νοσηλευτικών ιδρυμάτων & φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας
- 200€ για όσους καπνίζουν σε χώρους παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών, παιδότοπων κλειστών & υπαίθριων και όλων των ιδρυμάτων Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δημόσιων & ιδιωτικών,
- 100€ για όσους καπνίζουν στους λοιπούς κλειστούς ή στεγασμένους χώρους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους παροχής εργασίας, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς,
- 1500€ για όσους καπνίζουν μέσα σε οχήματα που επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών (3000€ για τον οδηγό)
- Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος (Εστιατόρια, Μπαρ, Κέντρα Διασκέδασης κα):
- Εμβαδόν έως 100 τ.μ.:
- 500€ την 1η φορά
- 1.000€ τη 2η φορά
- 2.000€ την 3η φορά
- 4.000€ την 4η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
- 8.000€ την 5η φορά και οριστική ανάκληση της άδειας λειτουργίας
- Εμβαδόν άνω των 100 τ.μ.:
- 2.000€ την 1η φορά
- 4.000€ τη 2η φορά
- 6.000€ την 3η φορά
- 8.000€ την 4η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
- 10.000€ την 5η φορά και οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας
- Εμβαδόν άνω των 300 τ.μ.:
- 6.000€ την 1η φορά
- 7.000€ τη 2η φορά
- 8.000€ την 3η φορά
- 9.000€ την 4η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
- 10.000€ την 5η φορά και οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας
- Από 1.001 άτομα και άνω:
- 10.000€ την 1η φορά
- 10.000€ την 2η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
- 10.000€ την 3η φορά και οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας
- Υπεύθυνοι Διαχείρισης και Λειτουργίας Οργανισμών Δημοσίου, Υπηρεσιών Δημοσίου, ΔΕΚΟ κλπ
Πρόστιμο 500€ για :
- Μη Κατάρτιση Σχεδίου Αποτροπής Καπνίσματος και ορισμό υπευθύνων
- Μη Ανάρτηση σήμανσης και λοιπών μέτρων αποτροπής (απομάκρυνση σταχτοδοχείων)
- Μη ανταπόκριση του υπευθύνου σε διαμαρτυρία για την πραγματοποίηση της παράβασης
- Μη κλήση των αρμοδίων οργάνων
- Μη συνεργασία με τους ελεγκτές
Η τηλεφωνική γραμμή 1142
Σε εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, το Υπουργείο Υγείας δημιούργησε και λειτουργεί από σήμερα, τηλεφωνική γραμμή ενημέρωσης και υποστήριξης για τους πολίτες, το 1142.
Καλώντας στο 1142, οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν για το τι προβλέπει η νομοθεσία για την απαγόρευση του καπνίσματος, να ζητήσουν βοήθεια για τη διακοπή του καπνίσματος, καθώς και να αναφέρουν παραβάσεις της σχετικής νομοθεσίας, που υπέπεσαν στην αντίληψή τους.
Το 1142 ακολουθεί τη φιλοσοφία του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά του καπνίσματος, όπου έμφαση δίνεται στην πρόληψη, στη διακοπή του καπνίσματος και στην εξάλειψη του παθητικού καπνίσματος.
Ζητώντας βοήθεια για τη διακοπή του καπνίσματος, τα στοιχεία του πολίτη καταγράφονται και εντός 48 ωρών, Επαγγελματίας Υγείας αναλαμβάνει να ενημερώσει και να καθοδηγήσει τον ενδιαφερόμενο σε κάποιο Ιατρείο διακοπής καπνίσματος, όπου ειδικοί θα αναλάβουν την υποστήριξη της προσπάθειάς του.
Ταυτόχρονα, στο 1142, μπορεί κάθε πολίτης, δίνοντας το ονοματεπώνυμό του, το τηλέφωνό του και εφόσον διαθέτει, το email του, να αναφέρει παραβάσεις που ο ίδιος διαπιστώνει, που αφορούν στην εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου. Οι επώνυμες αναφορές ομαδοποιούνται και προωθούνται απευθείας στις Αρχές Ελέγχου ανά κατηγορία (Ελληνική Αστυνομία, Δημοτική Αστυνομία, Υγειονομικές Διευθύνσεις Περιφερειών ή Λιμενικό Σώμα) και κατόπιν διενεργούνται έκτακτοι ή τακτικοί στοχευμένοι έλεγχοι, με βάση την καταγγελίες που έχουν καταγραφεί στο σύστημα.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η γραμμή 1142 απευθύνεται σε όλους τους πολίτες, καπνιστές ή μη, και στοχεύει στην καλύτερη επικοινωνία του κράτους με τον πολίτη.