Επιμέλεια: Ελένη Καραμήτσου
Από Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2019 έως και την Παρασκευή 17 Ιουλίου 2020 ισχύουν σύμφωνα με την αστυνομία, τα περιοριστικά μέτρα της κυκλοφορίας των οχημάτων στο κέντρο της Αθήνας (μικρός δακτύλιος), καθώς και στην Αττική (πράσινος δακτύλιος), τα οποία επεκτείνονται μέχρι και τον μεγάλο δακτύλιο.
Ο δακτύλιος θεσπίστηκε εκτάκτως τον Ιούλιο του 1979 από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, υπουργό της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ως επείγον προσωρινό μέτρο για λόγους εξοικονόμησης καυσίμων, λόγω της τότε παγκόσμιας πετρελαϊκής κρίσης, αλλά το ΠΑΣΟΚ αποφάσισε το 1982, να το καθιερώσει μόνιμα για λόγους κυκλοφοριακής αποσυμφόρησης.
Έτσι, όπως αναφέρει το sansimera.gr ο Δακτύλιος εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Αθήνα, για να καταπολεμηθεί το νέφος, στις 2 Νοεμβρίου του 1982.
Όπως αναφέρεται στη Βικιπαίδεια, Δακτύλιος Αθηνών ονομάζεται συνοπτικά ένα μέτρο περιορισμού της κυκλοφορίας των οχημάτων στο κέντρο της Αθήνας, που βασίζεται στην εκ περιτροπής κυκλοφορία των περισσότερων από αυτά. Το μέτρο αυτό έχει σκοπό τη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου στο κέντρο της Αθήνας και κατά συνέπεια τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω των αερίων ρύπων κατά τη λειτουργία των οχημάτων, τόσο στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας όσο και στην περιοχή του κέντρου της. Μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας παρόμοιου χαρακτήρα ισχύουν και σε ορισμένες μεγάλες πόλεις του εξωτερικού.
Σύμφωνα με το μέτρο του μικρού δακτυλίου, από Δευτέρα έως και Παρασκευή επιτρέπεται εντός των ορίων του μόνο η εκ περιτροπής κυκλοφορία των επιβατηγών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης και των φορτηγών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης με μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος μέχρι 2,2 τόνους, με βάση το τελευταίο ψηφίο του αριθμού κυκλοφορίας τους, ως εξής: Τις άρτιες (ζυγές) ημερομηνίες κυκλοφορούν τα επιβατηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης και τα φορτηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος μέχρι 2,2 τόνους, που ο αριθμός κυκλοφορίας τους τελειώνει σε 0, 2, 4, 6 και 8 (δηλαδή σε ζυγό αριθμό). Τις περιττές (μονές) ημερομηνίες κυκλοφορούν τα επιβατηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης και τα φορτηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος μέχρι 2,2 τόνους, που ο αριθμός κυκλοφορίας τους τελειώνει σε 1, 3, 5, 7 και 9 (δηλαδή σε μονό αριθμό). Για παράδειγμα, στις 3 Φεβρουαρίου κυκλοφορούν τα οχήματα των οποίων οι πινακίδες λήγουν σε 1, 3, 5, 7, 9, ενώ στις 4 Φεβρουαρίου όσα έχουν πινακίδες που λήγουν σε 0, 2, 4, 6, 8.
Όρια δακτυλίου
Όρια εφαρμογής του μικρού δακτυλίου είναι οι εξής λεωφόροι και οδοί: Αλεξάνδρας – Ζαχάρωφ – Μεσογείων – Φειδιππίδου – Μιχαλακοπούλου – Σπ. Μερκούρη – Βρυάξιδος – Υμηττού – Ηλ. Ηλιού – Αμβρ. Φραντζή – Συγγρού – Χαμοστέρνας – Πειραιώς – Ιερά Οδός – Κωνσταντινουπόλεως – Αχιλλέως – Πλατεία Καραϊσκάκη – Καρόλου – Μάρνη – 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) – Αλεξάνδρας. Τα όρια του μικρού δακτυλίου σημειώνονται με ειδικές πινακίδες με την ένδειξη «Δ» σε κίτρινο φόντο, οι οποίες βρίσκονται σε κάθε εισερχόμενο δρόμο στο δακτύλιο.
Εκτός του μικρού υπάρχει και ο μεγάλος δακτύλιος, εντός του οποίου περιλαμβάνεται μεγάλο μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας. Τα σχετικά με τον μεγάλο δακτύλιο καθορίστηκαν το 1989 με απόφαση των Υπουργών Δημόσιας Τάξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας και Μεταφορών και Επικοινωνιών, που τροποποιήθηκε το 1992 με αντίστοιχη των ίδιων Υπουργών. Η τελευταία σχετική απόφαση εκδόθηκε το 1993.
Ο μεγάλος δακτύλιος ενεργοποιείται σπάνια, μόνο όταν το επίπεδο των ρύπων στην Αθήνα υπερβεί κάποια ιδιαίτερα αυξημένα όρια, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Κατά τη διάρκεια ισχύος του μεγάλου δακτυλίου, απαγορεύεται η κυκλοφορία των ιδιωτικής χρήσης επιβατικών και φορτηγών αυτοκινήτων εντός του μικρού δακτυλίου και η κυκλοφορία τους στον υπόλοιπο μεγάλο δακτύλιο επιτρέπεται μόνο εκ περιτροπής με βάση το τελευταίο ψηφίο του αριθμού κυκλοφορίας τους, όπως και στον μικρό δακτύλιο. Αυτή η εκ περιτροπής κυκλοφορία εφαρμόζεται και στα ταξί στην περιοχή του μικρού δακτυλίου. Από τους ανωτέρω περιορισμούς προβλέπονται εξαιρέσεις αντίστοιχες με αυτές που ισχύουν και για τον μικρό δακτύλιο.
Όρια δακτυλίου
Όρια εφαρμογής του μεγάλου δακτυλίου είναι οι εξής λεωφόροι και οδοί: Παραλιακή Λεωφόρος – Αλίμου – Βουλιαγμένης – Ελ. Βενιζέλου – Περιμετρική Υμηττού – Κατεχάκη – Μεσογείων – Αγ. Παρασκευής – Χαλανδρίου – Παπανικολή – (Κ. Παλαιολόγου) – Καποδιστρίου – Κύμης – Κασταμονής – Χαλανδρίου – Αναγεννήσεως – Εθνική Οδός Αθηνών-Λαμίας – Αθηνών – Θηβών – Γρ. Λαμπράκη έως Κερατσίνι.
Πράσινος δακτύλιος
Από 1ης Σεπτεμβρίου 2012 τέθηκε σε ισχύ νέα απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Προστασίας του Πολίτη σχετικά με την περαιτέρω διαρρύθμιση του μέτρου του δακτυλίου επί τη βάσει περιβαλλοντικών όρων και κριτηρίων.
