Του Χρήστου Μαζανίτη
Οι πρωτοβουλίες που έχει πάρει η Ελλάδα την έχουν τοποθετήσει σε μία ομάδα χωρών που επιδιώκουν και εργάζονται για την ειρήνη, την σταθερότητα και τη συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Ελλάδα, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κύπρος, Σαουδική Αραβία, πέντε χώρες που αποκτούν όλο και περισσότερους κοινούς δεσμούς. Σε αντίθεση με αυτούς που εγείρουν ανύπαρκτα ζητήματα για να διχάζουν και να διεκδικούν, τα πέντε αυτά κράτη έχουν αποκτήσει άριστη συνεργασία που στο μέλλον θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο, μία εταιρική σχέση που θα μπορούσε να αποκαλείται ένας γεωπολιτικός «Άξονας σταθερότητας».
Ο «Άξονας Σταθερότητας»
Ο άξονας αυτός θα έλεγε κάποιος ότι δημιουργήθηκε για να αντισταθμίσει την αναθεωρητική πολιτική της γείτονος στην περιοχή, μία πολιτική εξόφθαλμα επεκτατική που στρέφεται ενάντια σε όλες τις χώρες της περιοχής ανεξαρτήτως θρησκείας, ιστορίας, πολιτισμού. Οι χώρες του Αραβικού κόσμου έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκεια τους σχετικά με αυτή τη συμπεριφορά με τον πιο επίσημο τρόπο από τις αρχές Μαρτίου, στη Σύνοδο των Κρατών του Αραβικού Συνδέσμου, στην οποία στηλίτευσαν τις τουρκικές παρεμβάσεις στα εσωτερικά θέματα των αραβικών χωρών και την παρουσία του τουρκικού στρατού σε τρίτες χώρες.
Η Τουρκία από τότε έχει επιδοθεί σε μία προσπάθεια επαναπροσέγγισης με τα κράτη της περιοχής, χωρίς ασφαλώς ιδιαίτερη επιτυχία, αφού εύλογα γεννιέται ένα μεγάλο ερώτημα: Τι προσέγγιση να κάνει κάποιος με ένα καθεστώς διπρόσωπο, που τη μία μέρα τείνει «χείρα φιλίας» και την άλλη κατηγορεί; Που αρνείται τα πάντα ακόμη και αν υπάρχουν απτές αποδείξεις και που το μόνο που επιδιώκει διαχρονικά είναι τα πρόσκαιρα οφέλη; Και ασφαλώς, τι συζήτηση να κάνει κάποιος με κυβερνητικά στελέχη όταν η αξιοπιστία τους καταρρέει σαν χάρτινος πύργος υπό το βάρος των σκανδάλων σχετικά με δολοφονίες, δωροδοκίες, ναρκωτικά και πολλά άλλα;
Το «Φόρουμ Φιλίας»
Είναι φανερό λοιπόν, ότι τα κράτη προτάσσουν τις συνεργασίες και τη δημιουργία συνασπισμών με τους πιο αξιόπιστους παίκτες της περιοχής. Η χώρα μας πήρε την πρωτοβουλία σε διπλωματικό επίπεδο και το Φόρουμ Φιλίας (Philia Forum) που διοργάνωσε τον προηγούμενο Φεβρουάριο έτυχε θεαματικής αποδοχής, με την συμμετοχή της Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Μπαχρέιν, Γαλλίας, Σαουδικής Αραβίας και ΗΑΕ να στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα συνεργασίας και προαγωγής της ειρήνης και της σταθερότητας.
Στρατιωτικές συνεργασίες
Σε στρατιωτικό επίπεδο τα πράγματα βαίνουν από το καλό στο καλύτερο. Η Ελλάδα έχει συγκροτήσει ένα πλέγμα διμερών και πολυμερών σχημάτων με την Αίγυπτο, τα ΗΑΕ, την Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και φυσικά την Κύπρο. Στρατιωτικές ασκήσεις, συνεκπαιδεύσεις, ανταλλαγές επισκέψεων στο ανώτατο στρατιωτικό επίπεδο, ακόμη και αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού, διαμορφώνουν ένα εξαιρετικό κλίμα εμπιστοσύνης και αλληλοκατανόησης.
Με την Αίγυπτο η στρατιωτική συνεργασία έχει λάβει τεράστια δυναμική, με την κοινές εκπαιδεύσεις, όσο και με την χρόνο με το χρόνο αναβάθμιση της άσκησης «ΜΕΔΟΥΣΑ», μία άσκηση που ξεκίνησε μεταξύ των δύο χωρών και έφτασε να αποτελεί σήμερα πόλο έλξης σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Επιστέγασμα των παραπάνω είναι το Πρόγραμμα Διμερούς Στρατιωτικής Συνεργασίας που υπεγράφη τον Απρίλιο και περιλαμβάνει ένα ευρύτατο πλαίσιο δράσεων.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποτελούν ακόμη μία εφαρμογή της έννοιας “στενή συνεργασία”. Κανείς δεν ξεχνάει ότι το περσινό «θερμό» καλοκαίρι τέσσερα F-16 από τα ΗΑΕ ήρθαν στην Κρήτη για δύο εβδομάδες πετώντας μαζί με την Πολεμική Αεροπορία, στέλνοντας το ανάλογο μήνυμα. Από τότε, διεξήχθησαν πλήθος δραστηριοτήτων με αποκορύφωμα την υπογραφή της Ρήτρας Αμοιβαίας Στρατιωτικής Συνδρομής από τους Υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών τον περασμένο Νοέμβριο, μίας Συμφωνίας μέγιστης σημασίας για την περιοχή.
Και με τη Σαουδική Αραβία, όμως, οι διμερείς μας σχέσεις έχουν βελτιωθεί κατακόρυφα, γεγονός που αποδεικνύεται με την πρόσφατη απολύτως επιτυχημένη επίσκεψη του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου (η πρώτη Έλληνα Αρχηγού ΓΕΕΘΑ στην χώρα) με την οποία ολοκληρώθηκε ένας κύκλος επαφών στο ανώτατο στρατιωτικό επίπεδο καθώς και με την πλέον σημαντική ενέργεια που αποτυπώνει τη σύγκλιση που έχει επιτευχθεί στο επίπεδο της αμυντικής διπλωματίας, η οποία αφορά στην επικείμενη μεταφορά και εγκατάσταση ενός αντιαεροπορικού συστήματος Patriot στη Σαουδική Αραβία, με σκοπό να ενισχυθεί η αεράμυνα της. Ουσιαστικά να ενισχυθεί δηλαδή η σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Το Ισραήλ είναι ένα από τα κράτη που η συνεργασία έχει επεκταθεί σε όλο το φάσμα, από το διπλωματικό επίπεδο, στο οικονομικό, στον τουρισμό και πολιτισμό και φυσικά στην άμυνα. Ελλάδα και Ισραήλ διευρύνουν συνεχώς το πλαίσιο συνεργασίας τους με σκοπό μία συνεχή ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων, η οποία χαρακτηρίζεται ως πολυσχιδής και πολυεπίπεδη. Τον Απρίλιο μάλιστα, υπεγράφη η μεγαλύτερη έως σήμερα συμφωνία για την προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού από το Ισραήλ, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, την ίδρυση ενός Διεθνούς Κέντρου Εκπαίδευσης Πτήσεων για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία με σύγχρονα αεροσκάφη εκπαίδευσης και αναβάθμιση των υπαρχόντων, καθώς και εκπαίδευση, προσομοιωτές και υλικοτεχνική υποστήριξη.
Τέλος η Κύπρος, που συμπληρώνει με τον καλύτερο τρόπο το παζλ του «άξονα σταθερότητας». Η Κυπριακή Δημοκρατία συμμετέχει ενεργά και ουσιαστικά σε οποιοδήποτε διμερές ή πολυμερές σχήμα συνεργασίας προωθεί η Ελλάδα. Επίσης, παίρνει μέρος στις αεροναυτικές ασκήσεις που διεξάγονται στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας προς κάθε κατεύθυνση τη στρατηγική της θέση και αποτελώντας την «ασπίδα» απέναντι σε κάθε παράνομη ενέργεια στην περιοχή.
Η περιθωριοποίηση της Τουρκίας
Το συμπέρασμα που αβίαστα προκύπτει είναι ότι το πλαίσιο των σχέσεων που έχει διαμορφώσει η Ελλάδα με τις παραπάνω χώρες δεν περιορίζεται μόνο σε κοινές εκπαιδεύσεις και ασκήσεις, αλλά έχει εισέλθει σε ένα άλλο επίπεδο, αυτό της ουσιαστικής και ισχυρούς ενδυνάμωσης της αμυντικής συνεργασίας μέσω γραπτών στρατιωτικών τεχνικών συμφωνιών που συγκροτούν έναν ισχυρό άξονα. Αυτή είναι η αξιοπιστία και η ασφάλεια που παράγει σήμερα η Πατρίδα μας, γεγονός που την έχει κάνει πόλο έλξης στο επίπεδο των αμυντικών συνεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή. Σε αντίθεση με αυτούς που προσπαθούν αυθαίρετα να αναγορευτούν σε “προστάτες” στην περιοχή και να εργαλειοποιήσουν ακόμα και την ίδια την θρησκεία τους, μόνο και μόνο για να προκαλέσουν αποσταθεροποίηση. Βέβαια αυτό που καταφέρνουν τελικά είναι να βρίσκουν «κλειστές πόρτες» και να οδηγούνται στην περιθωριοποίηση.
