Με τη γιορτή του Χάλογουιν να πλησιάζει όσοι ακολουθούν τη μακραίωνη παράδοση του τόπου τους προετοιμάζονται να τρομάξουν αλλά και να απολαύσουν γλυκίσματα στις εορταστικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται αυτό το βράδυ, το βράδυ που είναι αφιερωμένο στη μνήμη, την παράδοση και τους νεκρούς.
Το «Halloween» είναι συντομογραφία του All Hallows Evening, γνωστή και ως All Ηallows’ Eve ή All Saints Eve, μία γιορτή που τιμούν σε πολλές χώρες την 31η Οκτωβρίου, την παραμονή της γιορτής των Αγίων Πάντων, στη Δυτική χριστιανική παράδοση,που είναι η 1η Νοεμβρίου. Στο παρελθόν πίστευαν ότι οι ψυχές των πεθαμένων περιπλανώνται στη Γη μέχρι την ημέρα των Αγίων Πάντων.
Με την πάροδο των αιώνων η γιορτή λαμβάνει πιο ψυχαγωγικό χαρακτήρα εγκαταλείποντας τη μυστικιστική χροιά της. Τα μικρά παιδιά μεταμφιέζονται κατά κανόνα σε κάτι «τρομακτικό» και επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας πολλά γλυκά, και φωνάζουν «trick or treat» («φάρσα ή κέρασμα»).Μάλιστα, διοργανώνονται λαμπερές παρελάσεις με πολλούς μεταμφιεσμένους, με τη μεγαλύτερη του κόσμου να διοργανώνεται στο Γκρίνουιτς Βίλατζ στο Μανχάταν.
Το Χάλογουιν φέρεται να αποτελεί εξέλιξη της κελτικής γιορτής Samhaim. Για τους Κέλτες η μέρα αυτή σηματοδοτούσε το τέλος της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα η αλλαγή της εποχής ήταν μια γέφυρα ανάμεσα στον πάνω κόσμο και στον κόσμο των νεκρών. Με την πάροδο των αιώνων η γιορτή έλαβε χριστιανικό χρώμα και στη συνέχεια μεταξελίχθηκε σε μέρα μεταμφιέσεων, με εύθυμες παρελάσεις και κεράσματα γλυκών σε παιδιά και ενήλικες.
Πολλές πολιτιστικές παραδόσεις θεωρούν την ημέρα αυτή ως μία από τις ελάχιστες που μπορεί να επιτευχθεί επαφή με τον κόσμο των πνευμάτων, καθώς και ότι είναι η μέρα που η μαγεία και γενικότερα οποιαδήποτε δραστηριότητα που έχει να κάνει με το υπερφυσικό, είναι στο ζενίθ. Σήμα κατατεθέν της γιορτής αυτής είναι τα φαναράκια φτιαγμένα από μεγάλες κολοκύθες, πάνω στις οποίες χαράσσουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, άλλοτε πιο αστεία και άλλοτε πιο τρομακτικά.
Το έθιμο της κολοκύθας αντλεί ρίζες από έναν παλιό Ιρλανδικό μύθο, του Τζακ, που ήταν τσιγκούνης και πειραχτήρι. Σύμφωνα με τον μύθο, που μεταφέρει η Βικιπαίδεια, ο Τζακ είχε καλέσει τον διάβολο να πιουν ένα ποτό μαζί. Όμως ο Τζακ δεν ήθελε να πληρώσει για το ποτό του και έτσι έπεισε το διάβολο να μεταμορφωθεί σε ένα νόμισμα, ώστε να μπορέσουν να πληρώσουν για τα ποτά τους. Πράγματι μεταμορφώθηκε ο διάβολος σε νόμισμα, αλλά ο Τζακ αντί να πληρώσει τον έβαλε στην τσέπη του, δίπλα σε ένα σταυρό και έτσι ο διάβολος δεν μπορούσε να πάρει την κανονική του μορφή. Ύστερα από πολλά παρακάλια, ο Τζακ αποφάσισε να τον ελευθερώσει, αρκεί να του έδινε την υπόσχεση ο διάβολος ότι δεν επρόκειτο να τον ενοχλήσει για ένα χρόνο και ούτε θα διεκδικούσε την ψυχή του όταν πέθαινε.
Έτσι πέρασε ο χρόνος και ο διάβολος ξαναεμφανίστηκε την ώρα που ο Τζακ προσπαθούσε να κόψει ένα φρούτο από κάποιο δέντρο. Ζήτησε λοιπόν από το διάβολο να ανέβει στο δέντρο και να του κόψει το φρούτο. Ο διάβολος ανέβηκε και ο Τζακ αμέσως σκάλισε ένα σταυρό στον κορμό του δέντρου. Έτσι ο διάβολος ήταν παγιδευμένος και δεν μπορούσε να κατέβει. Γι’ αυτό παρακάλεσε τον Τζακ να τον ελευθερώσει και του υποσχέθηκε ότι δεν θα τον ενοχλήσει για δέκα ολόκληρα χρόνια. Τότε ο Τζακ τον ελευθέρωσε. Πέρασαν αρκετά χρόνια και ο Τζακ πέθανε. Πήγε στον παράδεισο, αλλά ο Θεός δεν τον δέχτηκε, καθώς ο Τζακ ήταν έναν άνθρωπος μίζερος και κακός και τον έστειλε στην κόλαση. Όμως ούτε ο διάβολος τον ήθελε. Του θύμισε την υπόσχεση που του είχε δώσει παλιότερα, ότι δεν θα διεκδικούσε την ψυχή του και τον έδιωχνε. Όταν ο Τζακ τον ρώτησε: «Πώς θα φύγω; Έξω έχει σκοτεινιά», ο διάβολος πήρε ένα αναμμένο κάρβουνο και του το έδωσε για να φωτίζει τον δρόμο του μέσα στη νύχτα.
Ο Τζακ έβγαλε ένα ραπάνι που πάντα κουβαλούσε μαζί του, καθώς ήταν ένα από τα πιο αγαπημένα του φαγητά, το χάραξε και έβαλε μέσα το κάρβουνο. Από τότε περιπλανιέται στον κόσμο, μη μπορώντας να βρει κάποιο μέρος να αναπαύσει την ψυχή του. Γι’ αυτό κάθε Χάλογουιν, οι Ιρλανδοί σκάλιζαν ραπάνια, πατάτες και κολοκύθες, έβαζαν μέσα ένα κερί και τα τοποθετούσαν κοντά σε παράθυρα, ώστε να κρατάνε μακριά τα κακά τα πνεύματα και κυρίως το πνεύμα του τσιγκούνη Τζακ.
Εκτός από τους Κέλτες, το Χάλογουιν, είναι για τους Μεξικανούς η Ημέρα των Νεκρών οπότε εορτάζεται η παροδική επιστροφή στη Γη των νεκρών συγγενών και των αγαπημένων. Εορτάζεται σε όλo το Μεξικό, ιδιαίτερα στις κεντρικές και νότιες περιοχές, καθώς και σε άλλες περιοχές του κόσμου από ανθρώπους μεξικανικής καταγωγής, στο τέλος του Οκτώβρη και στις αρχές Νοεμβρίου, περίοδος η οποία συμπίπτει με την ολοκλήρωση του ετήσιου κύκλου της καλλιέργειας καλαμποκιού.
Από το 2008, οι παραδόσεις της Ημέρας των Νεκρών έχουν εγγραφεί στον Αντιπροσωπευτικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Στο Μεξικό η Ημέρα των Νεκρών είναι αργία. Πριν από τον αποικισμό των Ισπανών τον 16ο αιώνα, εορταζόταν στην αρχή του καλοκαιριού. Σταδιακά συσχετίστηκε με τις 31 Οκτωβρίου, 1 και 2 Νοεμβρίου, ώστε να συμπίπτει με τον εορτασμό του Χάλογουιν, των Αγίων Πάντων και την ημέρα των Ψυχών στις δυτικές εκκλησίες.
Στα κεράσματα της ημέρας την τιμητική τους έχουν τα «Calaveras», ζαχαρωτά σε σχήμα κρανίου, φερέτρου ή σκελετού, μεθυστικά ποτά και το περίφημο «ψωμί των νεκρών» το οποίο είναι πασπαλισμένο με κόκκινη ζάχαρη που συμβολίζει το αίμα, ενώ στους στολισμούς δεσπόζουν τα πορτοκαλί λουλούδια, γνωστά ως «λουλούδια του θανάτου», για να τον ξορκίσουν.
Οι παραδόσεις της ημέρας των νεκρών περιλαμβάνουν την κατασκευή ιδιωτικών βωμών, γνωστών ως ofrendas, τιμώντας τους νεκρούς χρησιμοποιώντας καλαβέρα (ομοιώματα κρανίων), κατιφέδες και τα αγαπημένα φαγητά και ποτά των αποβιώσαντων, και επισκέψεις στους τάφους όπου φέρνουν δώρα.
