Στην αντίδραση του Κρεμλίνου και τις ενδεχόμενες συνέπειες μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους από τουρκικά πυρά είναι στραμμένο το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Η Τουρκία από την πλευρά της ωστόσο προσπαθεί να αποκλιμακώσει με κάθε τρόπο την ένταση και να ρίξει τους τόνους.
Ανησυχεί η Τουρκία για ρωσικά αντίποινα
Ο τομέας της ενέργειας που συνιστά το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου μεταξύ της Ρωσίας και της Τουρκίας, άλλες εμπορικές συναλλαγές, ο τουρισμός, το πολυδιάστατο ζήτημα των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου και διάφορα πολιτικά ζητήματα είναι η ατζέντα του πιθανού κόστους για την Τουρκία.
Ο οικονομικός και πολιτικός «πόλεμος» που μπορεί να κηρύξει η Μόσχα στην Άγκυρα είναι το περιεχόμενο των ανησυχιών που έχουν αρχίσει να εκφράζονται στην Τουρκία. Προς το παρόν υπάρχει μόνο η πληροφορία που μεταδίδουν τα τουρκικά Μέσα ενημέρωσης περί απόφασης της Μόσχας να σταματήσει τις εισαγωγές λευκού κρέατος από την Τουρκία, από την 1η Δεκεμβρίου. Ωστόσο αυτό που υπογραμμίζεται στις περισσότερες αναλύσεις στην Τουρκία είναι η υπόθεση ότι οι «απαντήσεις» της Μόσχας δεν θα είναι βεβιασμένες, αλλά προϊόντα μελέτης και σχεδιασμού.
Από το απόγευμα της Τρίτης τα τουρκικά Μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν την πληροφορία ότι έχουν αρχίσει ήδη οι ακυρώσεις ταξιδιών Ρώσων τουριστών. Οι Ρώσοι κατατάσσονται δεύτεροι στον κατάλογο των ξένων επισκεπτών στην Τουρκία.
Ένα σημαντικό κεφάλαιο είναι οι αγωγοί μεταφοράς φυσικού αερίου. Κατά την επίσκεψή του την 1η Δεκεμβρίου 2014 στην Τουρκία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε προτείνει τη δημιουργία του «Turkish Stream» που θα αντικαθιστούσε τον αγωγό «South Stream» και θα ένωνε τη Ρωσία με την Τουρκία μέσω Μαύρης Θάλασσας. Έτσι η Τουρκία μέσω του αγωγού αυτού θα εισήγαγε φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Με επέκταση του αγωγού αυτού, το αέριο θα μεταφερόταν και στην Ευρώπη.
Η πολιτική διάσταση αφορά σε πρώτο πλάνο στοιχεία που πηγάζουν από την κατάσταση στη Συρία. Το ενδεχόμενο να ενισχύσει τις σχέσεις της η Ρωσία με τους Κούρδους της Συρίας, είναι μία από τις ανησυχίες που εκφράζονται από χτες στην Τουρκία.
Επιπρόσθετα ο Πούτιν αποκτά ένα νέο χαρτί, με δεδομένο το γεγονός ότι η περιοχή της Λαττάκειας την οποία βομβαρδίζουν τις τελευταίες μέρες οι Ρώσοι είναι αυτή στην οποία υπάρχουν δυνάμεις της «Αλ Νούσρα». Πρόκειται για το παρακλάδι της «Αλ Κάιντα» στη Συρία.
Η πρώτη στρατιωτική κίνηση της Ρωσίας
Όπως ανακοίνωσε ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας S-400 θα αναπτύξει στην ρωσική αεροπορική βάση του Χμέιμιμ, στη Συρία,
Η ανάπτυξη αυτών των συστημάτων τελευταίας γενιάς θα ολοκληρώσει τα μέτρα που ανακοίνωσε το γενικό επιτελείο των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ανοικτά της επαρχίας της Λαττάκειας ρωσικού καταδρομικού πλοίου εξοπλισμένου με πυραύλους Moskva και αντιαεροπορικά συστήματα και την συνοδεία των ρωσικών βομβαρδιστικών που επιχειρούν στη Συρία από ρωσικά καταδιωκτικά αεροσκάφη.
Η αντίδραση του Πούτιν
«Το πρόβλημα δεν είναι η τραγωδία που ζήσαμε χθες. Το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο. Παρατηρούμε… πως η νυν τουρκική ηγεσία εδώ και αρκετά χρόνια ακολουθεί σκόπιμα μια πολιτική υποστήριξης του εξισλαμισμού της χώρας της» δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Βλαντίμιρ Πούτιν συνέστησε στους συμπατριώτες του να μην μεταβαίνουν πλέον στην Τουρκία, έναν από τους αγαπημένους τουριστικούς προορισμούς τους.
«Τι κάνει κανείς έπειτα από γεγονότα τόσο τραγικά, την καταστροφή του αεροσκάφους μας και τον θάνατο ενός πιλότου; Είναι ένα απαραίτητο μέτρο, δηλαδή να μεταπεισθούν οι Ρώσοι από το να πηγαίνουν στην Τουρκία, και το υπουργείο Εξωτερικών έκανε καλά που προειδοποίησε τους πολίτες μας για τον κίνδυνο παραμονής στην Τουρκία», ανέφερε ο Πούτιν σε δηλώσεις που αναμεταδόθηκαν από την τηλεόραση.
Μεντβέντεφ: Κοινά σχέδια με την Τουρκία μπορεί να ακυρωθούν…
Ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ δήλωσε ότι η κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους από την Τουρκία μπορεί να οδηγήσει στην ακύρωση ορισμένων σημαντικών κοινών σχεδίων.
Ως αποτέλεσμα αυτού, οι τουρκικές εταιρίες μπορεί να χάσουν ένα μερίδιο της ρωσικής αγοράς, επισημαίνει ο Μεντβέντεφ.
Λαβρόφ: Δεν θα κηρύξουμε τον πόλεμο στην Τουρκία όμως ήταν μια προσχεδιασμένη πρόκληση
Η Ρωσία “δεν θα κηρύξει τον πόλεμο στην Τουρκία” παρά την κατάρριψη ενός ρωσικού πολεμικού αεροπλάνου κοντά στα σύνορα με τη Συρία από τον τουρκικό στρατό, την οποία η Μόσχα θεωρεί “προσχεδιασμένη πρόκληση”, δήλωσε σήμερα ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ.
“Έχουμε σοβαρές αμφιβολίες για το αν πρόκειται για μια αυθόρμητη ενέργεια, αυτό μοιάζει πολύ με μια προσχεδιασμένη πρόκληση”, εκτίμησε σε συνέντευξη Τύπου.
Ωστόσο “δεν θα κηρύξουμε τον πόλεμο στην Τουρκία, οι σχέσεις μας με τον τουρκικό λαό δεν έχουν αλλάξει”, είπε ο Λαβρόφ.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών ανακοίνωσε επίσης ότι συζήτησε τηλεφωνικά για “περίπου μια ώρα” με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Ο Τούρκος υπουργός “προσπάθησε να δικαιολογήσει τις αποφάσεις της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας” λέγοντας πως το ρωσικό αεροσκάφος “παραβίασε συνολικά για 17 δευτερόλεπτα τον τουρκικό εναέριο χώρο”, σύμφωνα με τον Λαβρόφ.
Όμως “η επίθεση αυτή είναι εντελώς απαράδεκτη”, δήλωσε ο Λαβρόφ προσθέτοντας πως η Μόσχα πρόκειται να “επανεξετάσει σοβαρά” τις ρωσο-τουρκικές σχέσεις.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών είπε ότι η Ρωσία υποστηρίζει την πρόταση του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ να κλείσει η τουρκο-συριακή μεθόριος προκειμένου να “σταματήσει η ροή μαχητών” του τζιχάντ.
“Είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε σοβαρά το απαραίτητο αυτό μέτρο. Πολλοί λένε πως αν κλείσουμε τα σύνορα αυτά, θέτουμε τέρμα στην τρομοκρατική απειλή στη Συρία”, εκτίμησε, προσθέτοντας πως πρόκειται για “μια καλή πρόταση”.
Κρεμλίνο: Η Ρωσία θα συνεχίσει τις επιδρομές στη Συρία
Η Ρωσία θα συνεχίσει τις αεροπορικές επιδρομές εναντίον στόχων του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία κοντά στη μεθόριο με την Τουρκία, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφν στους δημοσιογράφους, κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης.
“Οι επιχειρήσεις θα συνεχιστούν χωρίς αμφιβολία” τόνισε.
“Θα θέλαμε οι τρομοκράτες και οι μαχητές να μείνουν ακόμη πιο πέρα από τη μεθόριο με την Τουρκία, αλλά δυστυχώς έχουν μια τάση να βρίσκονται σε συριακό έδαφος κοντά στην τουρκική μεθόριο” πρόσθεσε.
Ερντογάν: Η Άγκυρα δεν επιθυμεί οποιαδήποτε κλιμάκωση
«Η Τουρκία δεν επιθυμεί οποιαδήποτε κλιμάκωση μετά την κατάρριψη από την τουρκική πολεμική αεροπορία του ρωσικού τζετ χθες, λέγοντας ότι ενήργησε απλώς για να υπερασπισθεί τη δική της ασφάλεια και τα δικαιώματά της επί των συνόρων της» δήλωσε ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε επιχειρηματικό συμπόσιο στην Κωνσταντινούπολη, ο Ερντογάν δήλωσε επίσης ότι το ρωσικό πολεμικό αεροσκάφος εβλήθη όταν βρισκόταν εντός του τουρκικού εναερίου χώρου και κατέπεσε σε συριακό έδαφος, αν και συντρίμμια του έπεσαν στην Τουρκία και τραυμάτισαν δύο Τούρκους πολίτες.
«Δεν έχουμε καμία πρόθεση να κλιμακώσουμε το συμβάν. Απλώς υπερασπιζόμαστε την ασφάλειά μας και τα δικαιώματά μας επί των συνόρων μας», δήλωσε ο Ερντογάν, προσθέτοντας ότι δεν πρόκειται να αλλάξει η πολιτική της Τουρκίας στη Συρία.
Ο Τούρκος πρόεδρος δικαιολόγησε για μια ακόμη φορά την κατάρριψη του ρωσικού Sukhoi από την τουρκική πολεμική αεροπορία, τονίζοντας ότι του ζητήθηκε «10 φορές σε διάστημα 5 λεπτών» να φύγει από τον τουρκικό εναέριο χώρο.
Παράλληλα επεσήμανε ότι οι Τούρκοι δεν γνώριζαν την εθνικότητα του αεροσκάφους όταν τον κατέρριπταν. «Ενημερωθήκαμε για την παρουσία ενός αεροσκάφους άγνωστης εθνικότητας», είπε χαρακτηριστικά.
«Θα συνεχίσουμε τις ανθρωπιστικές μας προσπάθειες και στις δύο πλευρές των συνόρων. Είμαστε αποφασισμένοι να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουμε ένα νέο κύμα μετανάστευσης», πρόσθεσε ο ίδιος.
Παρόλα αυτά ο Ερντογάν κατήγγειλε για μία ακόμη φορά τη ρωσική επέμβαση στη Συρία στο πλευρό του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
«Κανείς δεν είναι αφελής», υπογράμμισε. «Εκείνοι (οι Ρώσοι) ισχυρίζονται ότι θέλουν να βάλουν κατά του Νταές (αραβικό ακρωνύμιο του Ισλαμικού Κράτους), όμως σε αυτή την περιοχή δεν υπάρχουν μαχητές του Νταές. Πλήττουν τους Τουρκομάνους του Μπαγιρμπουκάκ», επέμεινε ο Ερντογάν.
Νταβούτογλου: Φιλική χώρα η Ρωσία
«Φιλική και γειτονική χώρα» χαρακτήρισε τη Ρωσία» ο Πρω��υπουργός της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου σημειώνοντας ότι η χώρα του δεν προτίθεται να επιδεινώσει την ένταση.
«Δεν έχουμε την πρόθεση να θέσουμε σε κίνδυνο τις σχέσεις μας με τη Ρωσική Ομοσπονδία», είπε, στη διάρκεια ομιλίας του ενώπιον των βουλευτών του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στο κοινοβούλιο.
Ο επικεφαλής της κυβέρνησης εξήγησε πως «οι δίαυλοι επικοινωνίας» με τη Ρωσία παραμένουν ανοικτοί και πως οι λεπτομέρειες για το συμβάν, το οποίο χαρακτήρισε και πάλι «παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου», έχουν διαβιβαστεί στη Μόσχα.
«Έχουμε πολύ ισχυρές οικονομικές, εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις με τη Ρωσία», επέμεινε ο Νταβούτογλου.
Ο Νταβούτογλου είπε ακόμη πως επιθέσεις εναντίον των Τουρκμένων δεν μπορούν να πραγματοποιούνται με το πρόσχημα της καταπολέμησης του Ισλαμικού Κράτους.
Ομπάμα και Ερντογάν συμφώνησαν στην ανάγκη αποκλιμάκωσης της έντασης
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συμφώνησε με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα “για τη σημασία να υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης” μετά την κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους στην τουρκο-συριακή μεθόριο, ανακοίνωσε τη νύχτα η τουρκική προεδρία μετά την τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στους δύο προέδρους.
“Συμφωνούν ότι είναι σημαντική η αποκλιμάκωση της έντασης και η προσπάθεια για την αποφυγή νέων παρόμοιων περιστατικών”, αναφέρεται στην ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας.
Ο Μπαράκ Ομπάμα υπογράμμισε κατά την επικοινωνία αυτή ότι το δικαίωμα της Τουρκίας στην υπεράσπιση της εθνικής της κυριαρχίας διατυπώθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ.
Οι δύο ηγέτες διατύπωσαν επίσης τη δέσμευσή τους υπέρ μίας διαδικασίας πολιτικής μεταβατικής προς την ειρήνευση στη Συρία, καθώς και την αποφασιστικότητά τους να αγωνισθούν κατά της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος.
Μέρκελ σε Ερντογάν: Πρέπει να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση
Η κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους από την Τουρκία περιέπλεξε τη διαδικασία εξεύρεσης πολιτικής λύσης στη Συρία και πρέπει να γίνουν τα πάντα για να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση, δήλωσε ενώπιον της γερμανικής Βουλής η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ.
“Η κατάσταση επιδεινώθηκε από την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους από την Τουρκία… Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να αποφευχθεί μια κλιμάκωση. Φυσικά κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να υπερασπίζεται το έδαφός της, αλλά, από την άλλη πλευρά, γνωρίζουμε πόση ένταση υπάρχει στην κατάσταση στη Συρία και στη γύρω περιοχή. Μίλησα χθες με τον πρόεδρο της Τουρκίας και του ζήτησα να κάνει τα πάντα για την αποκλιμάκωση της κατάστασης”, είπε η καγκελάριος.
