Σημαντικά κειμήλια στην Κύπρο
Σημαντική μέρα για την πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου είναι η σημερινή, καθώς θα εκτίθενται -μετά από ειδική τελετή, που θα γίνει το μεσημέρι- στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, 173 κειμήλια τεράστιας εκκλησιαστικής και ιστορικής αξίας, που επαναπατρίστηκαν από το Μόναχο της Γερμανίας, ύστερα από πολυετείς δικαστικούς αγώνες.
Πρόκειται για τον μεγαλύτερο σε αριθμό επαναπατρισμό εικόνων, τοιχογραφιών και ψηφιδωτών, που προέρχονται από περίπου 50 ναούς της κατεχόμενης Κύπρου. Οι εικόνες, τα ψηφιδωτά και οι τοιχογραφίες βρέθηκαν μετά από συντονισμένες ενέργειες της Ιντερπόλ και της γερμανικής αστυνομίας τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο 1997 στα διαμερίσματα του Τούρκου αρχαιοκάπηλου Αϊντίν Ντικμέν.
Τα ψηφιδωτά προέρχονται από την Παναγία της Κανακαριάς (6ος αι.-Λιθράγκωμη), τοιχογραφίες από τον ναό του Αντιφωνητή (15ος αι.-Καλογραία), την Αγία Σολομωνή (8ος αι.-Κώμα του Γιαλού), την Παναγία την Περγαμιώτισα (14ος αι.-Ακανθού), βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες, κ.α. Τρεις απο τις εικόνες ανήκουν στην Μαρωνίτικη κοινότητα της Κύπρου και άλλες δύο, μαζί με μία τοιχογραφία του Αγίου Ιγνάτιου του Θεοφόρου (Παναγία Αψινθιώτισσα-Συγχάρι). Ανάμεσα στους επαναπατρισθέντες θησαυρούς υπάρχουν τρεις εικόνες, που ανήκουν στην Ιερά Αρχιεπισκοπή των Μαρωνιτών. Οι τοιχογραφίες και τα ψηφιδωτά έχουν ρωγμές και θρυμματισμούς, ενώ οι εικόνες έχουν και αυτές υποστεί «κακοποίηση». Όλα τα κειμήλια θα εκτίθενται για έναν χρόνο και μετά θα αρχίσει σταδιακά η συντήρησή τους από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.
Στην επίσημη τελετή επαναπατρισμού των κειμηλίων θα μιλήσουν ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, ο υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων Τάσος Μητσόπουλος, ο αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Ιωσήφ, ο διευθυντής του Ιδρύματος Μακαρίου Γ’ κ. Φυλακτού. Τα κειμήλια θα παρουσιάσει ο διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου δρ. Γιάννης Ηλιάδης.
Στην πολυετή και επίπονη προσπάθεια επαναπατρισμού των κειμηλίων συνέβαλαν η Αστυνομία και η Γενική Εισαγγελία του Μονάχου, ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Α’, ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β’, ο επίσκοπος Νεαπόλεως Πορφύριος, ο Γερμανός καθηγητής Γιόχανς Ντέκερς, η Γενική Εισαγγελία (Στέλλα Ιωαννίδου, Γιαννάκης Λαζάρου), η Αστυνομία Κύπρου (πρώην αρχηγός Τάσος Παναγιώτου), ο βυζαντινολόγος, Αθανάσιος Παπαγεωργίου, η Τασούλα Χατζητοφή, πρώην πρόξενος της Κύπρου στη Χάγη. Την Κυπριακή Δημοκρατία εκπροσώπησε στα γερμανικά δικαστήρια ο έγκριτος δικηγόρος, Ένο Ένγκπβερς.
Πριν από ένα μήνα, όταν ο επίσκοπος Νεαπόλεως Πορφύριος, παρέλαβε από τις γερμανικές αρχές, στο Μόναχο, τα κειμήλια υπογράμμισε την προσδοκία της Εκκλησίας για τον σύντομο επαναπατρισμό και των υπολοίπων κειμηλίων, καθώς και το γεγονός ότι «το τέλος της οδύσσειας των θρησκευτικών θησαυρών δεν είναι ο επαναπατρισμός τους, αλλά η επανατοποθέτησή τους στους χώρους λατρείας απ’ όπου και αφαιρέθηκαν». Τούτο, επεσήμανε, θα πραγματοποιηθεί με την απελευθέρωση του κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου, από τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής και την επαναλειτουργία των χώρων λατρείας.
Στο Μόναχο βρίσκονται ακόμη περίπου ογδόντα αντικείμενα, για τα οποία συνεχίζεται η διερεύνηση και ταυτοποίησή τους από ειδικούς επιστήμονες που όρισε το εφετείο. Από αυτά, τα μισά είναι κυπριακές προϊστορικές αρχαιότητες. Η απόδοση τους θα γίνει μετά την ολοκλήρωση της όλης διαδικασίας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
