Που διαφωνεί η ΔΗΜΑΡ για την ιθαγένεια
Ρεπορτάζ: Ζαφειριάδου Μαριτίνα
Μπορεί ο σάλος γύρω από τις προωθούμενες αλλαγές στον νόμο Ραγκούση για την ιθαγένεια, να ξέσπασε τις τελευταίες ημέρες, μετά την διαρροή της απόφασης του ΣτΕ περί αντισυνταγματικών διατάξεων, τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση όμως ήξεραν από καιρό ότι το Μέγαρο Μαξίμου θα άλλαζε τον νόμο. Σχετικές συζητήσεις μάλιστα είχαν γίνει πριν από ενάμιση περίπου μήνα αρχικά μεταξύ του υπουργού και του Αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών, Ευριπίδη Στυλιανίδη και Χαράλαμπο Αθανασίου αντίστοιχα με τους Τάκη Ρήγα από το ΠΑΣΟΚ και Δημήτρη Αναγνωστάκη από τη ΔΗΜΑΡ και κατόπιν, μεταξύ των τριών τελευταίων.
Ο κ. Αθανασίου μάλιστα φέρεται να είχε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις, ενώ ενόψει της πρωτοβουλίας του να τροποποιήσει τον νόμο Ραγκούση, η ΔΗΜΑΡ, κάθετα αντίθετη σε αυτές, και πιστεύοντας πως η όποια πρωτοβουλία θα έπρεπε να βελτιώνει και όχι να χειροτερεύει το ισχύον πλαίσιο, του είχε αποστείλει κείμενο με τις ενστάσεις και τις «κόκκινες γραμμές» της.
Ειδικά στο θέμα των παιδιών αλλοδαπών, η ΔΗΜΑΡ εκτιμά πως και οι δύο προτεινόμενες εκδοχές είναι αρνητικές. Ως προς την πρώτη που θέτει ως κριτήριο την εκπαιδευτική πορεία του παιδιού, σημειώνεται πως «αναιρείται η δυνατότητα κτήσης της ιθαγένειας κατά την ανηλικιότητα και αποκλείονται από την πρόσβαση στην πολιτογράφηση όσα παιδιά δεν εισάγονται στο πανεπιστήμιο ή δεν ολοκληρώνουν το Λύκειο».
Ως εκ τούτου, θεωρείται από τη ΔΗΜΑΡ, πως «για τα παιδιά των αλλοδαπών ουσιαστικά ο πήχης τίθεται ψηλότερα ακόμα και από τα 9 έτη υποχρεωτικής εκπαίδευσης των ημεδαπών». Ως προς τη δεύτερη εκδοχή, που θέτει ως κριτήριο τη γέννηση ή φοίτηση σε σχολείο στην Ελλάδα, σημειώνεται πως «ο απαιτούμενος νόμιμος χρόνος παραμονής των γονέων στην Ελλάδα ανεβαίνει από τα 5 στα 8 χρόνια για τα παιδιά που γεννιούνται εδώ και η κτήση της ιθαγένειας μεταφέρεται και πάλι στην ενηλικίωση», με τις προθεσμίες να είναι τόσο μεγάλες που «φτάνουμε στην κτήση ιθαγένειας το παιδιού 26 χρόνια μετά την έλευση του γονιού στη χώρα (18+8)», σενάριο χειρότερο και από το ισχύον πλαίσιο πριν από το 2010.
Ενστάσεις διατυπώνονται και σε άλλα θέματα, με κατακλείδα για τη ΔΗΜΑΡ ότι «το ισχύον θεσμικό πλαίσιο είναι συμβατό με τα κατά μέσο όρο ισχύοντα στον Ευρωπαϊκό Νότο και «η προτεινόμενη αναθεώρηση αποκαλύπτει τάση ακύρωσης του ίδιου του πνεύματος της προηγούμενης μεταρρύθμισης, ακόμα και σε ζητήματα όπως η διαφάνεια και η αιτιολόγηση των αποφάσεων», ενώ εκπέμπει «μήνυμα απομονωτισμού και περιχαράκωσης», ιδιαίτερα αρνητικό σε περίοδο αυξημένης έντασης του ξενοφοβικού κλίματος και ανόδου του ρατσιστικού λόγου και της βίας με ρατσιστικό κίνητρο.
Τέλος, η ΔΗΜΑΡ επιμένει σε:
• Σαφή διάκριση μεταξύ ιθαγένειας και προβλημάτων παράτυπης μετανάστευσης και ασφάλειας
• Ακόμα μεγαλύτερη θωράκιση των θετικών στοιχείων του νόμου (χρονική και λειτουργική επάρκεια των αρμόδιων επιτροπών, διαφάνεια, αιτιολογημένες αποφάσεις)
• Έμφαση στη σημασία μιας συγκροτημένης και συντεταγμένης πολιτικής πολιτογράφησης για την προάσπιση της κοινωνικής ασφάλειας.
Διαβάστε το πλήρες κείμενο που, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, εκφράζει και σήμερα τη ΔΗΜΑΡ.
Η ΔΗΜ.ΑΡ. αντιτίθεται στην προτεινόμενη αναθεώρηση του Ν. 3838/2010.
Επί της αρχής πιστεύουμε πως η συσχέτιση του ζητήματος της ιθαγένειας των νομίμως εγκαταβιούντων στη χώρα αλλοδαπών με το πρόβλημα της παράτυπης μετανάστευσης και συνεκδοχικά με το ζήτημα της δημόσιας ασφάλειας είναι άστοχη. Ουσιαστικά, η θεώρηση αυτή καθολικεύει τα αισθήματα ξενοφοβίας εναντίον όλων των αλλοδαπών.
Ειδικότερα στη σημερινή συγκυρία όξυνσης των φαινομένων της ξενοφοβίας και της ρατσιστικής βίας, προσπάθεια της κυβέρνησης οφείλει να είναι η κατά το δυνατόν μεγαλύτερη και ταχύτερη ενσωμάτωση των νομίμων μεταναστών σε όλα τα επίπεδα. Επιπλέον, κάθε κυβερνητική απόφαση πρέπει να εκπέμπει το μήνυμα πως αποτελεί επιλογή μας η αντιμετώπιση του νεοναζισμού. Αυτό όμως δεν επιτυγχάνεται με υποχώρηση στις αξιώσεις του αλλά με θαρραλέα υπεράσπιση των αρχών μιας ανοιχτής κοινωνίας.
Η ραγδαία αυστηροποίηση και ουσιαστική περιστολή της πρόσβασης στην κτήση ιθαγένειας κινείται σε λάθος κατεύθυνση για τους ακόλουθους λόγους.
Πρώτον, από καμιά πρόβλεψη του ισχύοντος νόμου δεν προκύπτει η δυνατότητα κτήσης της ιθαγένειας από άτομα που διαβιούν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα στην ελληνική επικράτεια. Κατ’ επέκταση, είναι εκτός πραγματικότητας η άποψη πως ο ισχύων νόμος «κάνει την Ελλάδα πόλο έλξης μεταναστών». Σύμφωνα με το ίδιο το Υπουργείο Εσωτερικών, η Ελλάδα δεν προχωρεί σε αθρόες πολιτογραφήσεις αλλοδαπών και σε «μαζικές ελληνοποιήσεις» όπως ανακριβώς και κατά κόρον διακινείται. Μετά τον Ν.3838 πραγματοποιούνται οι μισές πολιτογραφήσεις συγκριτικά με το 2009 και μάλιστα με διαφανείς διαδικασίες, καθώς οι αιτήσεις εξετάζονται από επιτροπές που έχουν ειδικά συσταθεί. Η συντριπτική πλειονότητα χορήγησης της ελληνικής ιθαγένειας αφορά ομογενείς, ενώ σε ότι αφορά στους οικονομικούς μετανάστες ο αριθμός είναι ελάχιστος. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι λοιπόν μάλλον η ανεπαρκής εφαρμογή του νόμου και οι ελλείψεις στις απαιτούμενες δομές παρά η καταχρηστική παροχή ιθαγένειας.
Δεύτερον, πλέον αρνητικό σημείο της προτεινόμενης αναθεώρησης του 3838 είναι όσα αφορούν στα τέκνα αλλοδαπών. Εύκολα μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι οι αλλαγές είναι μεγάλες και όλες σε πολύ αρνητική κατεύθυνση.
Συγκεκριμένα, έχουμε δυο εκδοχές, αμφότερες αρνητικές.
Κατά την πρώτη εκδοχή που θέτει ως κριτήριο την εκπαιδευτική πορεία του παιδιού, αναιρείται η δυνατότητα κτήσης της ιθαγένειας κατά την ανηλικιότητα και αποκλείονται από την πρόσβαση στην πολιτογράφηση όσα παιδιά δεν εισάγονται στο πανεπιστήμιο ή δεν ολοκληρώνουν το Λύκειο. Για τα παιδιά των αλλοδαπών ουσιαστικά ο πήχης τίθεται ψηλότερα ακόμα και από τα 9 έτη υποχρεωτικής εκπαίδευσης των ημεδαπών.
Και με τη δεύτερη εκδοχή όμως, που θέτει ως κριτήριο τη γέννηση ή φοίτηση σε σχολείο στην Ελλάδα, τα πράγματα αποδεικνύονται επίσης ιδιαίτερα αρνητικά από δύο πλευρές: ο απαιτούμενος νόμιμος χρόνος παραμονής των γονέων στην Ελλάδα ανεβαίνει από τα 5 στα 8 χρόνια για τα παιδιά που γεννιούνται εδώ και η κτήση της ιθαγένειας μεταφέρεται και πάλι στην ενηλικίωση. Οι προθεσμίες είναι τόσο μεγάλες που φτάνουμε στην κτήση ιθαγένειας το παιδιού 26 χρόνια μετά την έλευση του γονιού στη χώρα (18+8). Πρόκειται για επιδείνωση ακόμα και με τα ισχύοντα πριν από το 2010.
Τρίτον, αναφορικά με τα θέματα εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης, προβληματίζει η επαναφορά της διατύπωσης: «Στο πρόσωπο του αλλοδαπού που επιθυμεί να γίνει Έλληνας πολίτης δεν θα πρέπει να συντρέχουν λόγοι δημόσιας ή εθνικής ασφάλειας ή δημόσιας τάξης. Σχετικά με τη συνδρομή τέτοιων λόγων στο πρόσωπο του αιτούντος παρέχουν γνώμη οι αρμόδιες αστυνομικές αρχές». Υπάρχει ήδη αναλυτική καταγραφή αδικημάτων που συνιστούν τυπικό κώλυμα για την υποβολή αιτήματος πολιτογράφησης. Ούτως ή άλλως βέβαια, η αναλυτική καταγραφή αδικημάτων ενέχει προβληματικές όψεις: αδικήματα τελείως διαφορετικής βαρύτητας, όπως για παράδειγμα η προδοσία της χώρας και η κλοπή, συνεπάγονται τις ίδιες δυσμενείς συνέπειες ως προς την πολιτογράφηση. Θα ήταν προτιμότερη μια γενική πρόβλεψη ότι ο αιτών δεν πρέπει να έχει καταδικαστεί αμετάκλητα πριν από την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης για κακούργημα.
Επιπλέον όμως, η γενικόλογη αναφορά σε εθνική ασφάλεια ή δημόσια τάξη επιτρέπει την αυθαιρεσία εκ μέρους των αρχών και επαναφέρει εμμέσως και συγκεκαλυμμένα την μη υποχρέωση αιτιολόγησης της απορριπτικής απόφασης.
Εν κατακλείδι, θεωρούμε ότι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο είναι συμβατό με τα κατά μέσο όρο ισχύοντα στον Ευρωπαϊκό Νότο, δηλαδή στο σύνολο χωρών με παρόμοιες ανάγκες και συνθήκες αναφορικά με το μεταναστευτικό ζήτημα.
Η προτεινόμενη αναθεώρηση αποκαλύπτει τάση ακύρωσης του ίδιου του πνεύματος της προηγούμενης μεταρρύθμισης, ακόμα και σε ζητήματα όπως η διαφάνεια και η αιτιολόγηση των αποφάσεων. Ιδίως μάλιστα η μετάθεση της κτήσης ιθαγένειας από τη γέννηση στην ενηλικίωση πλήττει ευθέως τον πυρήνα του Ν. 3838 με τρόπο ανεπίτρεπτο. Μένει μόνο το περιτύλιγμα της κτήσης ιθαγένειας των τέκνων αλλοδαπών ενώ η ουσία της εξαϋλώνεται εντελώς. Η «δεύτερη και η μιάμιση» μεταναστευτική γενιά παραμένουν σε μια γκρίζα ζώνη αρκετών ετών, γεγονός ιδιαιτέρως αρνητικό σε περίοδο ρήξης της κοινωνικής συνοχής. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η άτακτη σχεδόν αναίρεση του πνεύματος του ισχύοντος νόμου θα εκπέμψει ένα μήνυμα απομονωτισμού και περιχαράκωσης, μήνυμα ιδιαίτερα αρνητικό σε περίοδο αυξημένης έντασης του ξενοφοβικού κλίματος και ανόδου του ρατσιστικού λόγου και της βίας με ρατσιστικό κίνητρο.
Για τη ΔΗΜ.ΑΡ., αποτελεί ζήτημα αρχής η υπεράσπιση της συμπερίληψης της δεύτερης μεταναστευτικής γενιάς, όπως προβλέπεται στον ισχύοντα νόμο.
Κρίσιμα σημεία της δικής μας θέσης είναι:
• Η σαφής διάκριση μεταξύ ιθαγένειας και προβλημάτων παράτυπης μετανάστευσης και ασφάλειας
• Η ακόμα μεγαλύτερη θωράκιση των θετικών στοιχείων του νόμου (χρονική και λειτουργική επάρκεια των αρμόδιων επιτροπών, διαφάνεια, αιτιολογημένες αποφάσεις)
• Η έμφαση στη σημασία μιας συγκροτημένης και συντεταγμένης πολιτικής πολιτογράφησης για την προάσπιση της κοινωνικής ασφάλειας.
Για τη ΔΗΜ.ΑΡ.
Αναγνωστάκης Δημήτρης.
Βουλευτής Εύβοιας
Πηγή: real.gr
