Άγνωστοι διάλογοι για το Σκοπιανό
«Την ώρα που τρώγαμε στο Νταβός ο Μητσοτάκης μού έδωσε ένα σημείωμα, ένα μικρό χαρτάκι που έγραφε ότι “το μάξιμουμ που μπορεί να γίνει με τα σημερινά δεδομένα στην Ελλάδα γι’ αυτό το θέμα, είναι το Δημοκρατία της Μακεδονίας-Σκόπια. Ή παρένθεση ή παύλα. Αυτό είναι το μέγιστο που θα μπορούσε να αποδεχθεί η Ελλάδα”. Το έγραψε σ’ ένα λευκό χαρτί και μου είπε: “Δώστο στον Γκλιγκόροφ. Αν δεν αλλάξετε όνομα δεν μπορεί να υπάρξει λύση”».
Ηταν αρχές Φεβρουαρίου του 1992 και γύρω από το τραπέζι στο δείπνο, στο πλαίσιο του παγκόσμιου οικονομικού φόρουμ, κάθονταν ο Χένρι Κίσινγκερ, ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και ο Στόγιαν Αντοφ, στενός συνεργάτης του Κίρο Γκλιγκόροφ, πρόεδρος της Βουλής της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» ακόμα τότε.
«Ο Μητσοτάκης ήταν επιφυλακτικός για τη συνάντηση μαζί μου. Δεν υπήρχαν μέχρι τότε επαφές. Τέλος πάντων, μας “συνάντησαν”. Ο οικοδεσπότης μάς έβαλε, όχι τυχαία, στο ίδιο τραπέζι στο δείπνο. Ο Μητσοτάκης, εγώ και ο Κίσινγκερ. Και τότε ήταν οι πρώτες συνομιλίες ουσιαστικά», αφηγείται στην Καθημερινή, 20 χρόνια μετά, ο 80χρονος σήμερα Αντοφ.
Τελευταίος της ιστορικής ηγεσίας, ανήκων στη «γιουγκοσλάβικη πολιτική σχολή», υπουργός του Τίτο, έμπιστος του Γκλιγκόροφ, αν και ανήκαν σε διαφορετικά κόμματα. Ο Αντοφ είναι σήμερα επικριτής της κυβέρνησης Γκρούεφσκι, την οποία κατηγορεί ότι ασκεί επιζήμια για τη χώρα του ανθελληνική προπαγάνδα.
Το περιβάλλον
Λίγους μήνες πριν από τη συνάντηση στο Νταβός, τα Σκόπια είχαν αποσχιστεί από την καταρρέουσα Γιουγκοσλαβία και με συντριπτικό ποσοστό, σε δημοψήφισμα, οι πολίτες τής μέχρι τότε «Λ.Δ. της Μακεδονίας» είχαν ταχθεί υπέρ της ίδρυσης ανεξάρτητου κράτους υπό το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Η ελληνική πλευρά «ψαχνόταν» ως προς τη στρατηγική της απέναντι στο νεοσύστατο κράτος και εν πολλοίς είχε εναποθέσει τις ελπίδες της στον Μιλόσεβιτς. Σε τέτοια ατμόσφαιρα, γύρω από το τραπέζι του Νταβός, ο Κίσινγκερ, όπως λέει ο Αντοφ, πρότεινε στον Κ. Μητσοτάκη να συναντηθούν κρυφά στην Αμερική με τον Γκλιγκόροφ και να τα βρουν «για να τελειώνουμε το θέμα».
«Κώστα, είστε τυχεροί που με την παρουσία αυτού του κράτους απομακρύνονται τα σύνορά σας κατά 230 χιλιόμετρα από τον πιο επικίνδυνο γείτονά σας, τη Σερβία», του είπε κάποια στιγμή ο Κίσινγκερ, πάντα κατά τον Αντοφ.
Οταν η κουβέντα ήρθε στις σχέσεις των Σκοπίων με την Ελλάδα, «ο Κίσινγκερ επέμενε ότι η Αθήνα πρέπει να μας αναγνωρίσει ως Μακεδονία και να ξεκινήσει μια περίοδος σύσφιγξης των σχέσεων. Ο Μητσοτάκης του απάντησε πως αυτό ήταν δύσκολο και ότι το κλίμα στην Ελλάδα δεν ευνοούσε τέτοιες κινήσεις. Του είπε ακόμα ότι υπάρχουν στα Σκόπια κάποιοι που έχουν αλυτρωτικές διαθέσεις και θέλουν να γίνουν κληρονόμοι της ιστορίας της αρχαίας Μακεδονίας. Τώρα που τα βλέπω από απόσταση πολλών χρόνων λέω ότι τα προέβλεψε αυτά ο Μητσοτάκης, τα βλέπουμε μπροστά μας (σ.σ.: εννοώντας αυτά που πράττει σήμερα η κυβέρνηση Γκρούεφσκι). Στην παρατήρηση του Μητσοτάκη ότι κάποιοι κύκλοι θέλουν να σφετεριστούν την ιστορία της Μακεδονίας, ο Κίσινγκερ του απάντησε γελώντας: “Υπάρχουν αλήθεια τέτοιοι μπουνταλάδες;”».
Σύμφωνα πάντα με την αφήγηση του Αντοφ, «πάνω στην κουβέντα, σε κάποια στιγμή, ο Κίσινγκερ έριξε μια ιδέα. Απευθυνόμενος σ’ εμένα μου είπε: “Πείτε του Γκλιγκόροφ ότι θεωρώ πως είναι απαραίτητο να συναντηθεί με τον Μητσοτάκη” και γυρίζοντας προς εκείνον του λέει: “Κώστα και εσύ κοίτα να συναντηθείς με τον Γκλιγκόροφ, ελάτε σ’ εμάς στην Αμερική, θα βρεθεί κάποια ευκαιρία για να έρθετε διακριτικά, με κάποια πρόφαση, και εκεί να συνομιλήσετε και να το τελειώνουμε το ζήτημα αυτό”.
Σύμφωνα με τον Αντοφ, ο Μητσοτάκης του είπε “δύσκολα- δύσκολα”, αλλά δεν το απέρριψε. Ο Κίσινγκερ επέμενε η συνάντηση να γίνει υπό πλήρη μυστικότητα, κατ’ εξοχήν αμερικανική πρακτική. Τέτοια συνάντηση δεν έγινε. Εκανα σημείωμα στον Γκλιγκόροφ, το βρήκε ενδιαφέρον αλλά δεν έγινε τίποτα. Μετά άλλαξαν οι καταστάσεις».
Πηγή: Καθημερινή
