Η ολική έκλειψη Υπερπανσελήνου θα είναι ορατή από τη χώρα μας λίγο πριν από την ανατολή του Ήλιου, με τη μερική φάση της έκλειψης να ξεκινά στις 4:07 τα ξημερώματα της Δευτέρας όταν η Σελήνη θα εισέρχεται βαθμιαία στη σκιά του πλανήτη μας.
Ουσιαστικά, πρόκειται για δύο φυσικά φαινόμενα που συμβαίνουν ταυτόχρονα: μια «Υπερπανσέληνος», στη διάρκεια της οποίας η Σελήνη φαίνεται μεγαλύτερη και φωτεινότερη απ’ ό,τι συνήθως, και μια ολική έκλειψη Σελήνης. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις 5 φορές παρατηρήθηκε το διπλό αυτό φυσικό φαινόμενο από το 1900, και συγκεκριμένα το 1910, το 1928, το 1946, το 1964 και το 1982, ενώ όπως είπαμε θα παρατηρηθεί ξανά το 2033.
Επειδή η τροχιά της Σελήνης γύρω από τη Γη δεν είναι κυκλική αλλά ελλειπτική, η απόσταση που μας χωρίζει από τον φυσικό μας δορυφόρο δεν είναι σταθερή, αλλά μεταβάλλεται μεταξύ μιας μέγιστης και μιας ελάχιστης τιμής. Όταν η Σελήνη βρίσκεται στη μέγιστη απόστασή της από τη Γη, όταν δηλαδή βρίσκεται στο απόγειό της, απέχει από τον πλανήτη μας περίπου 405.500 χλμ., ενώ στο περίγειό της, δηλαδή στην πλησιέστερη απόστασή της από τη Γη, απέχει περίπου 363.700 χλμ. Το γεγονός αυτό κάνει την Πανσέληνο να φαίνεται 14% μεγαλύτερη και 30% φωτεινότερη στο περίγειο απ’ ό,τι στο απόγειο, γι’ αυτό και λέμε τότε ότι έχουμε «Υπερπανσέληνο».
Στη διάρκεια της σεληνιακής έκλειψης, από την άλλη, καθώς η Γη παρεμβάλλεται μεταξύ της Σελήνης και του Ήλιου, θα ρίχνει τη σκιά της στην όψη της Σελήνης, καλύπτοντας όλο και μεγαλύτερο τμήμα της. Όταν όμως η σκιά της Γης καλύψει τη Σελήνη εντελώς, τότε -ανάλογα με τις συνθήκες που θα επικρατούν (υγρασία, θερμοκρασία, περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε σκόνη κλπ.)- η σκιά της Σελήνης θα αποκτήσει ξαφνικά μια κοκκινωπή απόχρωση. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό οφείλεται σ’ έναν φυσικό μηχανισμό παραπλήσιο μ’ εκείνον που χρωματίζει και τα δειλινά κόκκινα.
Το ορατό φως του Ήλιου αποτελείται από διαφορετικά μήκη κύματος, τα οποία αντιστοιχούν σε διαφορετικά χρώματα. Καθώς όμως το ηλιακό φως διέρχεται μέσα από τη γήινη ατμόσφαιρα, τα μήκη κύματος που αντιστοιχούν στο μπλε τμήμα του ορατού φάσματος «φιλτράρονται», διότι τα αιωρούμενα σωματίδια της ατμόσφαιρας σκεδάζουν (δηλαδή διασκορπίζουν προς όλες τις κατευθύνσεις) το φως με αυτά τα μήκη κύματος σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό.
Αντιθέτως, τα μήκη κύματος που αντιστοιχούν στο πορτοκαλί και στο κόκκινο τμήμα του ορατού φάσματος επηρεάζονται πολύ λιγότερο, γι’ αυτό και διασχίζουν τη γήινη ατμόσφαιρα χωρίς να απορροφούνται ή να σκεδάζονται στον βαθμό που παρατηρείται στο μπλε τμήμα του ορατού φάσματος. Στη συνέχεια η γήινη ατμόσφαιρα «εκτρέπει» (διαθλά) αυτό το πορτοκαλί-κόκκινο φως προς τη Σελήνη, το οποίο εντέλει ανακλάται από την επιφάνειά της «χρωματίζοντάς» τη μ’ ένα απόκοσμο κοκκινωπό φως – εξ’ ού και η ονομασία «Ματωμένη Σελήνη».
Δείτε το ενημερωτικό βίντεο της NASA για την Υπερπανσέληνο:
Πηγή: NASA
Διαβάστε επίσης:
Ολική έκλειψη της υπερπανσελήνου τα ξημερώματα – Ορατή από την Ελλάδα
