Σκληρό παζάρι με την τρόικα
Βρυξέλλες: Του Θάνου Αθανασίου
Καταλύτης πολιτικών εξελίξεων αναμένεται να είναι η επόμενη επίσκεψη της τρόικας, καθώς στο… μενού του ελέγχου θα βρεθούν επιπλέον απολύσεις πέραν της διαθεσιμότητας, η πλήρης απελευθέρωση των πλειστηριασμών και περαιτέρω περιορισμοί σε μισθούς και συντάξεις.
Σε μια στιγμή που δεν έχει ξεκαθαρίσει αν η επίσκεψη της τρόικας θα ολοκληρωθεί σε έναν ή σε τέσσερις μήνες, το μόνο βέβαιο είναι πως μια σειρά υποχρεώσεων θα πρέπει να έχουν διευθετηθεί στο πρώτο μισό του φθινοπώρου. Τα τεχνικά κλιμάκια φτάνουν στην Αθήνα αμέσως μετά το άτυπο Eurogroup στο Βίλνιους (13 Σεπτεμβρίου) και οι επικεφαλής μια εβδομάδα μετά.
Τα τεχνικά κλιμάκια θα ανοίξουν την τεχνική συζήτηση για το πώς θα καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό για τον Προϋπολογισμό του 2015 και του 2016, που στην καλύτερη περίπτωση θα είναι της τάξης των 4,2 δισ. ευρώ, αν τα μέτρα για την «τρύπα» του ΕΟΠΥΥ αποδώσουν και οι ΟΤΑ δεν ξαφνιάσουν δυσάρεστα την κυβέρνηση στο τέλος του έτους. Η τρόικα δεν θα φύγει αν δεν προσδιοριστούν μέτρα, και δη όλα, από τον τομέα των δαπανών για την κάλυψη του κενού. Κύκλοι της Κομισιόν εκτιμούν ότι η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να δείξει κέρδη από τη συλλογή εσόδων για τη φοροδιαφυγή, όμως τα στελέχη που θα βρεθούν στην Αθήνα έχουν εντολή να προσδιορίσουν «νέα μέτρα» ακόμα κι αν στο τέλος λειτουργήσουν μόνο ως «μαξιλάρι».
Προαπαιτούμενα
Επιπλέον, η τρόικα θα πρέπει να ελέγξει την υλοποίηση των τεσσάρων προαπαιτούμενων για την εκταμίευση του δεύτερου τμήματος της δόσης του Ιουλίου. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να συμπληρωθεί ο αριθμός των 12.500 ατόμων της πρώτης φάσης της κινητικότητας, να αποπληρωθούν τα χρέη των δήμων σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, να αναθεωρηθεί η διαδικασία απελευθέρωσης του επαγγέλματος των δικηγόρων και να εκκαθαριστούν οι ΕΛΒΟ, ΕΑΣ και ΛΑΡΚΟ πριν από την ιδιωτικοποίησή τους, τον προσεχή Δεκέμβριο.
Τα παραπάνω αφορούν όμως μόνο 1,5 δισ. ευρώ, δηλαδή 1 δισ. ευρώ ή δόση και 500 εκατ. ευρώ κέρδη ομολόγων (SMPs). Για την ολοκλήρωση του ελέγχου η τρόικα έχει να κρίνει αν έχει συμπληρωθεί ένας κατάλογος πολλών σελίδων με προαπαιτούμενα που άπτονται κάθε κρατικής λειτουργίας, από την υποχρέωση των νοσοκομείων και των δήμων να παραδίδουν ισολογισμούς, μέχρι την αποσύνδεση ασφαλιστικών δικαιωμάτων από τη συμμετοχή σε σωματεία. Η κυβέρνηση πρέπει ακόμη να ανοίξει τη συζήτηση και να φέρει στην τρόικα μια πρώτη πρόταση για το πώς θα προσδιορίζεται ο κατώτατος μισθός από το 2015. Ουδείς στην τρόικα αναμένει πως ο κατάλογος θα είναι πλήρως συμπληρωμένος κατά τον έλεγχο, τη στιγμή μάλιστα που σκοπεύει να προσθέσει νέα στοιχεία, όπως η μηχανοργάνωση των τελωνείων και η ανάκτηση του εδάφους που έχει χαθεί από την καθυστέρηση στις αποκρατικοποιήσεις.
Εταίροι και ΔΝΤ θέλουν να λάβουν δεσμεύσεις από το πολιτικό σύστημα ότι η χώρα δεν θα βγει από το «βιώσιμο μονοπάτι», κλείνοντας τις μεγάλες δημοσιονομικές και μακροοικονομικές εκκρεμότητες. Ως εκ τούτου, στο επόμενο πακέτο δεσμεύσεων της χώρας θα υπάρχουν παρεμβάσεις όπως:
1) Η υποχρέωση για πλήρη άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών, χωρίς κοινωνικά ή άλλα κριτήρια.
2) Η χρονοθέτηση του επόμενου πακέτου απολύσεων από τον δημόσιο τομέα, μέσω της κινητικότητας και της διαθεσιμότητας, για τα έτη 2014, 2015 και 2016.
3) Η επόμενη φάση της μεταρρύθμισης στο ασφαλιστικό.
Σε σχέση με τους πλειστηριασμούς, κύκλοι των Βρυξελλών μεταφέρουν στη Real money την πληροφορία ότι το τελικό σύστημα που θα εισαχθεί θα είναι το λεγόμενο «αμερικανικό». Σήμερα, με βάση το νομικό καθεστώς, ένας δανειολήπτης που έχει υποστεί πλειστηριασμό ενός υποθηκευμένου περιουσιακού του στοιχείου ενδέχεται να χρωστάει στην τράπεζα και το ποσό πέραν της αξίας που το εν λόγω στοιχείο αποφέρει κατά την πώληση. Σε δάνειο 200.000 ευρώ, το υποθηκευμένο ακίνητο πωλείται τελικώς 90.000 και ο δανειολήπτης συνεχίζει και είναι υπόχρεος για 110.000, πλην του κεφαλαίου που είχε ήδη αποπληρώσει. Η πρόταση των Βρυξελλών είναι «η σχέση χρέους προς την τράπεζα να σταματά στην ανάκτηση του υποθηκευμένου στοιχείου και όχι στον πλειστηριασμό και τα αποτελέσματά του». Οι τράπεζες, βεβαίως, δεν δέχονται αυτή τη διευθέτηση, καθώς θα υποστούν καθίζηση των στοιχείων του ενεργητικού τους, και ως εκ τούτου πιέζουν στη λογική τού «όλα ή τίποτα», κάτι που οι Βρυξέλλες δεν προτίθενται να δεχθούν.
«Κόκκινα» δάνεια
«Η Κομισιόν μέσω της συμμετοχή της στην τρόικα οφείλει να διασφαλίσει ότι τα τεστ κόπωσης των ελληνικών τραπεζών θα διεξαχθούν με όλα τα στοιχεία του ενεργητικού τους σε πραγματικές αξίες και με το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων λυμένο». Αυτό ανέφερε στην «R» κοινοτικός αξιωματούχος που βρίσκεται κοντά στην παρακολούθηση του προγράμματος, ξεκαθαρίζοντας ουσιαστικά ότι οι τράπεζες πρέπει να αποκτήσουν εργαλεία για διευθετήσεις με τους δανειολήπτες. Ενα από αυτά είναι και οι πλειστηριασμοί. Ακόμα και έτσι, όμως, η Κομισιόν και η ΕΚΤ εκτιμούν ότι οι τέσσερις τράπεζες θα χρειαστεί να αντλήσουν και τα υπόλοιπα 12,5 δισ. ευρώ που απομένουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, καθώς οι αξίες του ενεργητικού που θα ανακτήσουν μετά τις διευθετήσεις των «κόκκινων» δανείων θα ρίξουν τον δείκτη κεφαλαιακής τους επάρκειας.
Την ίδια στιγμή, στις Βρυξέλλες επικρατούν σοβαρές αμφιβολίες για το πόσα χρήματα μπορεί να αποφέρει στο ελληνικό Δημόσιο η πώληση της Eurobank, που, σύμφωνα με το μνημόνιο, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί στις αρχές του 2014, ακόμα και για το αν υπάρχει πραγματικό αγοραστικό ενδιαφέρον. Η πηγή που ενημέρωσε την «R» δεν ήταν σε θέση να απαντήσει για το εάν η συγχώνευση με άλλες ελληνικές τράπεζες θα μπορούσε να αποτελέσει λύση, καθώς «υπάρχουν και οι κανόνες του ανταγωνισμού που πρέπει να ληφθούν υπόψη».
