Έρχονται αυξήσεις “φωτιά” στα διόδια
Μπορεί να αρχίζουν πάλι τα έργα σε τέσσερις μεγάλους οδικούς άξονες της χώρας, παράλληλα όμως έρχεται και μεγάλη αύξηση στις τιμές των διοδίων.
Συγκεκριμένα, όπως έγινε γνωστό, εντός της ημέρας, κατατίθενται κατατίθενται στη Βουλή, προκειμένου να κυρωθούν με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, οι αναθεωρημένες συμβάσεις για την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση των τεσσάρων μεγάλων οδικών αξόνων που κατασκευάζονται με συμβάσεις παραχώρησης, όπως δήλωσε ο υπουργός Υποδομών.
Σύμφωνα με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, οι αναθεωρημένες συμβάσεις των έργων, τα οποία έχουν παγώσει από το 2010, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, έχουν ήδη εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο και αναμένεται να κυρωθούν από τη Βουλή έως τις 10 Δεκεμβρίου, το αργότερο.
Περίπου 35 ελληνικές και ξένες τράπεζες θα συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση των έργων με το ποσό των 1,6 δισ. ευρώ, έναντι αρχικής πρόβλεψης 3,3 δισ. ευρώ, ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα συνεισφέρει, με τη μορφή δανείου στο ελληνικό δημόσιο, επιπλέον 650 εκατ. ευρώ για το τμήμα Πάτρα- Αθήνα- Θεσσαλονίκη.
Τα έργα οδηγήθηκαν σε τελματώδη κατάσταση από το 2010, σε μεγάλο βαθμό λόγω της σημαντικής μείωσης των προβλέψεων που αφορούσαν στα έσοδα από τα διόδια τα οποία αποτελούσαν και βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο. Τα εκτιμώμενα έσοδα από τις αρχικές συμβάσεις του 2007 ήταν ύψους 37,7 δισ. ευρώ έως το 2037. Η σημαντική μείωση, ωστόσο, της κυκλοφορίας στους οδικούς άξονες που προέκυψε με την οικονομική κρίση, εκτιμάται ότι θα μειώσει τα έσοδα από τα διόδια κατά 23,2 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε μείωση 62%. Η απόκλιση αυτή στα μελλοντικά έσοδα από τα διόδια οδήγησε και στην αναστολή του δανεισμού από τις 43 τράπεζες, που αρχικά είχαν συμφωνήσει να χρηματοδοτήσουν τα έργα.
Το ελληνικό δημόσιο, προκειμένου να μην καταγγελθούν οι συμβάσεις -κάτι που, αν συνέβαινε, θα κόστιζε περίπου 2 δισ. ευρώ σε αποζημιώσεις- αποφάσισε, μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις, να αναλάβει την κάλυψη μέρους του χρηματοδο��ικού κενού από τη μείωση της κυκλοφορίας και την αναστολή κατ’ επέκταση του τραπεζικού δανεισμού.
Τον περασμένο Απρίλιο, το ελληνικό δημόσιο συμφώνησε με τις εταιρείες που κατασκευάζουν τα έργα να καταβάλλει σε αποζημιώσεις το ποσό των 350 εκατ. ευρώ, αντί του ποσού των 719 εκατ. ευρώ που ζητούσαν οι κατασκευαστές.
Επιπλέον, το δημόσιο θα καταβάλλει άλλα 163 εκατ. ευρώ στις κοινοπραξίες που έχουν αναλάβει τη συντήρηση και λειτουργία των οδικών αξόνων. Τα ποσά αυτά προκύπτουν από καθυστερήσεις στην κατασκευή με υπαιτιότητα του δημοσίου, αλλά και από εξελίξεις που αφορούν σε απώλειες εσόδων για τους παραχωρησιούχους και προβλέπονταν στις αρχικές συμβάσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησε, επίσης, να συνδράμει με το ποσό των 861 εκατ. ευρώ -πόροι που θα προέλθουν από το ΕΣΠΑ- και οι οποίοι αντιστοιχούν στα έσοδα από τα διόδια που εισέπραξαν οι παραχωρησιούχοι στους τέσσερις αυτοκινητόδρομους την τετραετία 2008- 2012. Από το επόμενο ΕΣΠΑ (2013- 2020) θα εκταμιευθούν άλλα 383 εκατ. ευρώ, που θα διοχετευθούν στους παραχωρησιούχους και τα οποία αφορούν περίπου στο 50% των εσόδων που θα προκύψουν από τα διόδια την τριετία 2013- 2015.
Το δημόσιο, επίσης, ανέλαβε τη δέσμευση να παραχωρήσει κατά την περίοδο λειτουργίας των έργων μέρος των καθαρών εσόδων που επρόκειτο να εισπράξει. Αυτό θα συμβεί εφόσον τα καθαρά έσοδα των έργων δεν επαρκούν για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας και εξυπηρέτησης των δανείων που έχουν πάρει και θα πάρουν μελλοντικά από τράπεζες οι εταιρείες παραχώρησης.
Αναλυτικά το χρηματοδοτικό κενό που έχει προκύψει για τον κάθε αυτοκινητόδρομο είναι το εξής:
Για τον αυτοκινητόδρομο κεντρικής οδού από τη Λαμία έως τον κόμβο της Καλλιθέας στην Εγνατία Οδό, το χρηματοδοτικό κενό είναι 214 εκατ. ευρώ, για τη Νέα Οδό που περιλαμβάνει το τμήμα Μεταμόρφωση- Μαλιακός και Αντίρριο- Ιωάννινα είναι 279 εκατ. ευρώ, για τον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου (Μαλιακός- Κλειδί) 401 εκατ. ευρώ και για την Ολυμπία Οδό 250 εκατ. ευρώ.
Όταν κυρωθούν από τη Βουλή οι αναθεωρημένες συμβάσεις των έργων, θα αλλάξει και η τιμολογιακή πολιτική των διοδίων. Στα διόδια Αφιδνών, για παράδειγμα, το αντίτιμο θα αυξηθεί για τα επιβατικά οχήματα κατά 60%, καθώς θα διαμορφωθεί στα 3,35 ευρώ από 2,10 ευρώ που είναι σήμερα.
Στο τμήμα Μεταμόρφωση- Μαλιακός, θα λειτουργήσουν και τρεις νέοι πλευρικοί σταθμοί σε Βαρυμπόμπη, Άγιο Στέφανο και στο Βαθύ, λίγο πριν τη Θήβα, από την πρώτη Ιουλίου του 2014 και από τις αρχές του 2015.
Στους συχνούς χρήστες που πραγματοποιούν διελεύσεις ηλεκτρονικά, στους σταθμούς Αφιδνών, Καπανδριτίου, Μαλακάσας και Οινοφύτων θα παρέχονται εκπτώσεις έως και 50%, ανάλογα με τη συχνότητα των διελεύσεων.
Μεγάλες αυξήσεις, όμως, θα ισχύσουν και στους σταθμούς διοδίων των υπόλοιπων οδικών αξόνων, όταν αναθεωρηθούν οι συμβάσεις. Στον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου, για παράδειγμα, το αντίτιμο στον σταθμό της Πελασγίας, από την 1η Ιανουαρίου του 2014 θα αυξηθεί κατά 26,3% για τους οδηγούς που δεν πληρώνουν ηλεκτρονικά, καθώς θα πρέπει να καταβάλλουν 2,4 ευρώ από 1,9 ευρώ που είναι σήμερα.
Στον ίδιο αυτοκινητόδρομο, το ύψος των διοδίων στον σταθμό Μοσχοχωρίου θα αυξηθεί κατά περίπου 30%, καθώς θα διαμορφωθεί στα 4 ευρώ από 3,1 ευρώ που ισχύει σήμερα. Για τους οδηγούς που πληρώνουν ηλεκτρονικά, η τιμή θα παραμείνει αμετάβλητη. Εκπτώσεις, ωστόσο, έως και 80% θα προβλέπονται για τους συχνούς χρήστες μετωπικών σταθμών.
Στην Ολυμπία Οδό, θα αυξηθεί κατά 30% το αντίτιμο των διοδίων στον σταθμό της Ελευσίνας. Ωστόσο, τα διόδια θα μειωθούν στους μετωπικούς σταθμούς στο Ζευγολατιό, το Ρίο και τη Νέα Πέραμο, από 20% έως και 50%.
Οι αυξήσεις στο αντίτιμο των διοδίων προβλέπονται από τις συμβάσεις παραχώρησης και, σε αρκετές περιπτώσεις, είχαν καθυστερήσει να εφαρμοστούν λόγω της διακοπής των έργων. Δημόσιο και παραχωρησιούχοι, πάντως, έχουν συμφωνήσει να χρεώνονται, στο μέλλον, οι οδηγοί ανάλογα με τις αποστάσεις που καλύπτουν.
